Hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại Quảng Bình

1. Tính cấp thiết của đề tài

Kế toán quản trị là một trong những công cụ quản lý hữu hiệu của nhà quản trị, giúp nhà quản trị đưa ra được những quyết định đúng đắn trong kinh doanh. Trong đó, hầu hết các quyết định của nhà quản trị đối với doanh nghiệp đều liên quan đến chi phí, do vậy việc tìm hiểu và nghiên cứu kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp sẽ giúp cho việc thiết kế một hệ thống cung cấp thông tin toàn diện và đầy đủ về chi phí cho các nhà quản lý trong quá trình thực hiện các chức năng quản trị doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay.

Công ty TNHH Sách-Văn hóa Thời Đại là một đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực sách và văn hóa phẩm, các loại thiết bị phục vụ dạy học, với xu hướng thời đại công nghệ 4.0, những đơn vị kinh doanh trong lĩnh vực này hầu hết đều gặp những khó khăn nhất định khi một lượng lớn giới trẻ hiện nay sử dụng mạng Internet như là một nguồn thay thế cho sách và văn hóa phẩm. Những khó khăn gặp phải của ngành Sách và văn hóa phẩm cũng là khó khăn và thách thức đặt ra cho công ty TNHH Sách-Văn hóa Thời Đại Quảng Bình. Đứng trước khó khăn chung của toàn ngành, công ty TNHH Sách-Văn hóa Thời Đại đã có những giải pháp giúp doanh nghiệp vực dậy. Tuy nhiên, hệ thống kế toán quản trị hiện tại ở công ty không thể cung cấp được những thông tin cần thiết, phù hợp, kịp thời phục vụ cho nhu cầu ra quyết định kinh doanh của nhà quản lý doanh nghiệp.

Trước tình hình đó, Công ty TNHH Sách-Văn hóa Thời Đại Quảng Bình cần thiết phải hoàn thiện hơn nữa hệ thống kế toán quản trị chi phí để phục vụ cho việc quản lý các hoạt động kinh doanh của mình, chính vì vậy tôi quyết định chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại, Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu của mình.

2. Mục tiêu nghiên cứu

– Đánh giá được thực trạngcông tác kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình;

– Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

– Đối tượng nghiên cứu: Công tác kế toán quản trị chi phí cả về lý luận và thực tiễntại công tyTNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình.

– Phạm vi nghiên cứu:

+ Phạm vi không gian: công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình.

+ Phạm vi thời gian: thông tin liên quan đến công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty được minh họa trong năm 2019.

4. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện đề tài, luận văn sử dụng cách tiếp cận mô tả, giải thích, lập luận logic với phương pháp nghiên cứu được sử dụng là phương pháp quan sát, khám phá; phương pháp đối chiếu, so sánh và giải thích; qua đó đánh giá được những vấn đề về thông tin kế toán quản trị chi phí của công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình đã đáp ứng cho nhà quản lý ở mức độ nào? Nhu cầu trong tương lai ra sao? Đó là những cơ sở để có định hướng hoàn thiện công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty trong thời gian tới.

Thông tin số liệu thu thập trong luận văn là nguồn thông tin số liệu sơ cấp và thứ cấp có liên quan đến công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại, cụ thể: các số liệu về hạch toán chi phí, báo cáo chi phí, các thông tin chi tiết, tổng hợp và các báo cáo có liên quan của công ty.

5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài

Kết quả thực hiện đề tài có ý nghĩa rất lớp trong việc giúp bản thân hệ thống được các kiến thức đã học, nhận thức được tầm quan trọng củakế toán quản trị chi phí đối với việc ra quyết định của nhà quản trị trong doanh nghiệp; có ý nghĩa thực tiễn đối với bản thân trong việc vận dụng được các phương pháp nghiên cứu khoa học để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp liên quan đến kế toán quản trị chi phí tại một đơn vị nhất định.

Đối với công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại, việc thực hiện đề tài có ý nghĩa lớn trong việc giúp doanh nghiệp nhìn nhận và đánh giá được thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí tại công ty; thấy được những ưu điểm cũng như tồn tại mà doanh nghiệp đang gặp phải liên quan đến quản trị chi phí. Sau khi hoàn thành, luận văn sẽ là nguồn tham khảo quan trọng cho công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại nói riêng và cho các doanh nghiệp có điều kiện tương tự trong việc triển khai các giải pháp để tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí một cách có hiệu quả.

6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu

7. Bố cục của đề tài

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn có kết cấu 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý thuyết về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp

Chương 2: Thực trạng kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình

Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời đại, Quảng Bình.

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI

1.1. BẢN CHẤT VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

1.1.1. Chi phí và kế toán quản trị chi phí

a. Chi phí

b. Kế toán quản trị chi phí

Theo Luật Kế toán Việt Nam năm 2015, bộ Luật số 88/2015/QH13, kế toán quản trị được định nghĩa như sau: “Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán ”. Định nghĩa này mang tính mô tả quy trình thực hiện của kế toán quản trị, giúp doanh nghiệp dễ nắm bắt và thực hiện theo, phù hợp với giai đoạn và trình độ phát triển hiện nay của kế toán quản trị trong các doanh nghiệp ở Việt Nam.

1.1.2. Vai trò của kế toán quản trị trong hệ thống quản lý doanh nghiệp

1.1.3. Sự cần thiết của kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp

1.2. QUY TRÌNH KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI

1.2.1. Quy trình quản trị doanh nghiệp

– Lập kế hoạch

– Tổ chức thực hiện kế hoạch

– Kiểm tra giám sát

– Ra quyết định

1.2.2. Quy trình của kế toán quản trị

– Xây dựng hệ thống chỉ tiêu

– Dự toán ngân sách sản xuất kinh doanh

– Thu thập, xử lý các thông tin thực hiện

– Lập báo cáo kế toán quản trị

1.2.3. Đặc điểm kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp thương mại

Thứ nhất: Cơ cấu chi phí đơn giản, trong doanh nghiệp thương mại, phân loại chi phí chủ yếu là chi phí thu mua liên quan đến giá vốn và chi phí quản lý kinh doanh.

Thứ hai: Yêu cầu và quan điểm của nhà quản trị và công tác kế toán quản trị đang còn hạn chế.

Thứ ba: Nhân sự kế toán trong đơn vị kinh doanh thương mại thường kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ để tiết kiệm chi phí nhân công.

Những đặc điểm nêu trên sẽ là cơ sở để tiến hành đánh giá và hoàn thiện công tác kế toán quản trị đối với Công ty TNHH Sách và Văn hóa Thời Đại – một đại diện cho doanh nghiệp thương mại với quy mô vừa và nhỏ.

1.3. NỘI DUNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI

1.3.1. Mô hình và các nội dung tổ chức kế toán quản trị chi phí kinh doanh trong doanh nghiệp

– Tổ chức hệ thống thông tin kế toán quản trị

– Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán quản trị

– Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán quản trị

1.3.2. Phân loại chi phí

a. Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí

– Chi phí khả biến (Biến phí)

– Chi phí bất biến (Định phí)

– Chi phí hỗn hợp

b. Phân loại chi phí theo chức năng chi phí

– Chi phí mua hàng : đây là chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí kinh doanh của đơn vị thương mại. Chi phí mua hàng bao gồm: Giá mua của hàng hóa và chi phí thu mua.

– Chi phí quản lý kinh doanh: Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

c. Phân loại chi phí theo mối quan hệ với khoản mục trên Báo cáo tài chính

d. Theo tính chất chi phí

e. Phân loại chi phí trong kiểm tra và ra quyết định

f. Theo nội dung kinh tế của chi phí quản lý kinh doanh

–Chi phí mua hàng

– Chi phí lưu thông

–Chi nộp thuế và chi mua bảo hiểm cho hàng hóa và tài sản của doanh nghiệp trong kinh doanh

1.3.3. Phương pháp nhận diện và tập hợp chi phí lưu thông trong doanh nghiệp thương mại

a. Nhận diện chi phí lưu thông trong doanh nghiệp thương mại

Theo nội dung kinh tế, chi phí lưu thông gồm có chi phí lưu thông thuần túy và chi phí lưu thông bổ sung.Chi phí lưu thông thuần tuý là chi phí gắn liền với việc mua bán hàng hoá, hạch toánhàng hoá và lưu thông tiền tệ. Chi phí lưu thông bổ sung là chi phí nhằm hoàn thành quá trình sản suất trong khâu lưu thông.

b. Phương pháp tập hợp chi phí

Phương pháp tập hợp chi phí là cơ sở để các chi phí được đánh giá đúng đối tượng phát sinh chi phí. Doanh nghiệp cần lựa chọn các phương pháp tập hợp chi phí phù hợp từng loại chi phí:

c. Xác định trung tâm chi phí

Trung tâm chi phí là một bộ phận chức năng của tổ chức doanh nghiệp, không trực tiếp tạo ra lợi nhuận nhưng vẫn tốn chi phí để tổ chức để hoạt động. Các trung tâm chi phí chỉ đóng góp vào lợi nhuận của một công ty một cách gián tiếp, không giống như trung tâm lợi nhuận, đóng góp vào lợi nhuận trực tiếp thông qua các hành động của nó. 

1.3.4. Kế hoạch chi phí và Dự toán chi phí

a. Kế hoạch chi phí

Hai khâu quan trọng để doanh nghiệp có thể lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch đóng một vai trò rất quan trọng. Cụ thể là:

Khâu kế hoạch: Nhân viên kế toán quản trị sẽ được yêu cầu cung cấp thông tin của các kỳ trước. Các số liệu, thông tin trong quá khứ sẽ được kết hợp với thông tin hiện hành để lập dự toán.

Khâu kiểm soát: Khi các hoạt động được tiến hành, các số liệu thực tế được ghi nhận và sẽ được so sánh với số liệu dự toán. Các chênh lệch sẽ được nhân viên kế toán quản trị tính toán và ghi nhận. Các nỗ lực hiệu chỉnh sẽ được thực hiện nhằm hướng theo các mục tiêu của dự toán. Đồng thời, các chênh lệch này được sử dụng để xem lại và cập nhật hóa dự toán.

b. Dự toán chi phí lưu thông

Các chỉ tiêu được thể hiện trong kế hoạch chi phí và phương pháp xác định bao gồm: (1) Tổng số tiền chi phí lưu thông; (2) Tỷ lệ chi phí lưu thông; (3) Tỷ trọng của từng khoản mục phí lưu thông; (3) Mức độ hoàn thành kế hoạch phí (K); (4) Mức tiết kiệm hay vượt chi chi phí kinh doanh; (5) Tốc độ tăng giảm tỷ lệ phí lưu thông.

Kế hoạch chi phí lưu thông có thể được lập theo từng khoản mục, bao gồm:

Chi phí vận tải bốc dỡ;

Chi phí bảo quản, thu mua tiêu thụ;

Chi phí hao hụt hàng hoá;

Chi phí quản lý hành chính.

c. Hệ thống dự toán chi phí

Đối với doanh nghiệp thương mại, dự toán chi phí thường bao gồm chi phí mua hàng, bán hàng là chi phí phát sinh trong quá trình mua bán sản phẩm hàng hoá hoặc cung ứng dịch vụ. Chi phí này bao gồm tiền lương và các khoản phụ cấp của nhân viên mua, bán hàng, nhân viên đóng gói, bốc vác vận chuyển; Chi phí về vật liệu dụng cụ, đồ dùng phục vụ cho việc mua bán hàng; Khấu hao tài sản cố định; Chi phí sửa chữa tài sản cố định phục vụ mua bán hàng; Chi phí trả tiền hoa hồng cho các đại lý bán hàng….

1.3.5. Phân tích mối quan hệ giữa chi phí – khối lượng – lợi nhuận

1.3.6. Một số báo cáo kế toán quản trị chi phí

– Báo cáo kế hoạch doanh thu – chi phí – lợi nhuận theo giai đoạn; Dự toán chi phí từng tháng, quí, năm; Báo cáo chi phí theo bộ phận; Phân tích biến động chi phí; Báo cáo kết quả kinh doanh.

CHƯƠNG 2:

THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

2.1.1. Giới thiệu về công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại

2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển

2.1.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty

2.1.4. Tổ chức bộ máy quản lý và cơ chế quản lý tài chính tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại

a. Đặc điểm quy trình kinh doanh

Quy trình kinh doanh của công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại được thực hiện theo hai hình thức bán lẻ trực tiếp tại cửa hàng và bán buôn thông qua hệ thống nhân viên kinh doanh liên hệ từng đơn vị có nhu cầu để cung cấp sách và thiết bị cần thiết (chủ yếu là các trường mần non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và các nhà sách nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Bình và lân cận).

b. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý

Tổ chức bộ máy quản lý của công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại được tổ chức theo mô hình trực tuyến – chức năng; gồm có 05 phòng ban với hơn 25 nhân viên.

c. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán

– Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán:

Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức gồm có 6 phần hành, kế toán trưởng kiêm kế toán tổng hợp, có phần hành kế toán bán hàng tại cửa hàng do 01 nhân viên kế toán phụ trách, kế toán tiền lương và TSCĐ do 01 nhân viên đảm nhiệm, kế toán tiền và thanh toán do 01 nhân viên đảm nhiệm và 01 Thủ kho, 01 Thủ quỹ. Chi tiết sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán được trình bày trong sơ đồ 2.2.

KẾ TOÁN TRƯỞNG

KẾ TOÁN BÁN HÀNG

KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ TSCĐ

KẾ TOÁN TIỀN VÀ THANH TOÁN

THỦ KHO

THỦ QUỸ

Sơ đồ 2.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại

– Các phương pháp và hình thức kế toán áp dụng tại công ty:

Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại hiện đang áp dụng chế độ kế toán ban hành theo Thông tư 133/ 2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính. Hình thức ghi sổ kế toán áp dụng tại đơn vị là hình thức Chứng từ ghi sổ, kỳ kế toán năm bắt đầu từ ngày 01/01 đến 31/12 hàng năm, tiền tệ sử dụng là VNĐ.

2.2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI

2.2.1. Thực trạng phân loại chi phí và phương pháp tập hợp chi phí tại công ty

– Chi phí mua hàng

– Chi phí quản lý kinh doanh: chi phí phát sinh liên quan đến bán hàng và quản lý doanh nghiệp đều được xác định là chi phí kinh doanh tại công ty, bao gồm: chi phí vận chuyển hàng đi bán, thanh toán cước, xăng dầu, phí chuyển tiền, tiền điện, lương nhân viên và các khoản trích theo lương, phí biến động số dư, phí dịch vụ SMS, chi phí vật liệu, CCDC, khấu hao TSCĐ, …

2.2.2. Thực trạng tổ chức thông tin kế toán quản trị chi phí tại công ty

a. Mô hình tổ chức kế toán quản trị tại Công ty

Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại Quảng Bình hiện tại không tổ chức tách biệt bộ phận kế toán quản trị với kế toán tài chính mà kết hợp giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị. Do vậy, những báo cáo kế toán quản trị và các thông tin báo cáo kế toán quản trị chủ yếu phục vụ 2 nhu cầu quản trị đó là:

+ Phục vụ cho việc lập kế hoạch kinh doanh các giai đoạn.

+ Phục vụ nhu cầu quản trị đột xuất: chủ yếu phục vụ cho quyết định mua sắm hàng hóa và trang cấp thiết bị phục vụ đơn vị.

b. Tổ chức nhân sự kế toán quản trị phục vụ công tác kế toán quản trị tại Công ty

Nhân sự phục vụ kế toán quản trị chính là các nhân viên trong phòng kế toán, dưới sự chỉ đạo và phân công nhiệm vụ của Kế toán trưởng.

c. Thông tin cung cấp cho kế toán quản trị tại Công ty

Thông tin cung cấp cho kế toán quản trị chủ yếu từ các thông tin kế toán tài chính hoặc kết hợp các thông tin nhằm quản trị vào các chứng từ và tài khoản kế toán có liên quan tại đơn vị, cụ thể:

– Chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán sử dụng tại công ty:

Chi tiết các tài khoản phản ánh các loại chi phí phát sinh trong đơn vị được thể hiện qua bảng 2.2.

Bảng 2.2. Tài khoản theo dõi chi phí phát sinh trong công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại

Yếu tố quản trị được thể hiện ở việc thiết kế Tài khoản 156 thành các tài khoản cấp 2: 1561, 1562, 1563 để theo dõi cho các khoản mục hàng hóa mà đơn vị cần thông tin nhanh để thuận tiện cho việc kiểm tra thông tin số dư, phục vụ cho việc mua sắm và bổ sung hàng hóa cho quầy hàng.

– Hạch toán ban đầu các chi phí phát sinh

Tại công ty, công tác hạch toán ban đầu liên quan đến lập chứng từ và luận chuyển chứng từ được phân công cho từng nhân viên kế toán trong các phần hành đảm nhiệm việc hoàn thiện các khâu sao cho bộ chứng từ ghi nhận liên quan đến nghiệp vụ phát sinh phải đảm bảo hợp lý, hợp pháp, hợp lệ.

– Hạch toán kế toán chi tiết và kế toán tổng hợp chi phí tại công ty

Kế toán chi tiết thể hiện qua các tài khoản chi tiết như đã trình bày ở trên, theo đó chỉ có các tài khoản chi phí liên quan đến giá mua (TK 156) thì được chi tiết, còn toàn bộ các chi phí lưu thông (chi phí kinh doanh) được theo dõi chung trên tài khoản 642. Điều này được cho là ảnh hưởng đến việc cung cấp thông tin cho quản trị chi phí tại công ty.

– Báo cáo kế toán liên quan đến chi phí tại công ty

Hiện tại, đối với đơn vị, các báo cáo quản trị chủ yếu thông qua các báo cáo tài chính, bảng tổng hợp chi phí, và các sổ sách kế toán liên quan đến chi phí.

Ngoài ra, hầu hết các báo cáo đều đơn giản và mang tính tức thời khi có yêu cầu của nhà quản trị, không có các báo cáo định kỳ và thường xuyên theo mẫu.

2.2.3. Thực trạng công tác đo lường chi phí kinh doanh tại Công ty

2.2.4. Thực trạng lập dự toán chi phí lưu thông, dự toán chi phí thu mua tại Công ty

– Thực trạng lập dự toán chi phí:

Hiện tại tại công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại chưa thấy có kế hoạch chi tiết về chi phí, chỉ có kế hoạch tích hợp doanh thu và chi phí hàng theo báo cáo bản kế hoạch hành động và phương hướng nhiệm vụ do giám đốc công ty báo cáo ở Hội nghị tổng kết cuối năm trước sẽ báo cáo chỉ tiêu tăng trưởng doanh thu và tiết kiệm chi phí cho đầu năm sau.

– Thực trạng hệ thống định mức chi phí

Tại công ty không thấy có các định mức chi phí và văn bản liên quan đến định mức chi phí.

– Thực trạng hệ thống dự toán chi phí

Công tác lập dự toán của đơn vị chỉ dừng lại ở kế hoạch kinh doanh được lập để đối chiếu với thực tế thực hiện, phục vụ cho phân tích và đánh giá của nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng liên quan đến công ty. Ngoài ra, các kế hoạch mua sắm, trang cấp trang thiết bị thường lập các bản dự trù kinh phí thực hiện riêng cho từng đợt đầu tư, trang cấp trang thiết bị trong hoặc ngoài kế hoạch.

2.2.6. Thực trạng hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí

– Báo cáo tình hình thực hiện doanh thu – chi phí – lợi nhuận tại công ty (theo mẫu trong bảng 2.5);

– Báo cáo số lượng và doanh số tiêu thụ hàng tháng cho ban giám đốc (báo cáo này thường nhà quản trị chỉ yêu cầu báo cáo bằng miệng để phục vụ cho yêu cầu quản trị đột xuất và lập kế hoạch năm tiếp theo).

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

2.3.1. Ưu điểm

2.3.2. Nhược điểm và nguyên nhân

– Việc phân loại chi phí để phục vụ cho công tác kế toán quản trị tại công ty chưa đa dạng, chủ yếu phục vụ cho nhu cầu kế toán. Ngoài ra, chi phí thu mua không phân loại và phản ánh đúng vào tài khoản 1562 cũng gây khó khăn trong việc quản trị và báo cáo kế toán quản trị.

– Định mức chi phí và dự toán chi phí tại đơn vị hầu như chưa được triển khai, chỉ mới dừng lại ở công tác kế hoạch doanh thu thực hiện.

– Công tác phân tích chi phí và báo cáo kế toán quản trị liên quan đến chi phí chưa thật sự được coi trọng, các báo cáo chủ yếu là báo cáo nhanh, báo cáo kế toán như: báo cáo tình hình mua vào trong tháng, báo cáo nhanh về số liệu nhập – xuất – tồn, các báo cáo đột xuất nếu cần.

– Về công tác phân loại chi phí và phương pháp tập hợp chi phí tại công ty

Việc phân loại chi phí chưa đa dạng, không phân chia chi phí thu mua liên quan đến hàng hóa để phân bổ mà tập hợp và đưa hết vào chi phí quản lý kinh doanh của doanh nghiệp cũng dẫn đến tình trạng đánh giá sai lệch các khoản mục chi phí.

– Về tổ chức kế toán quản trị chi phí tại công ty

+ Mô hình tổ chức kế toán quản trị tại Công ty

Hiện nay tại công ty mô hình tổ chức công tác kế toán quản trị đang kết hợp giữa bộ phận kế toán tài chính nên chưa có những thông tin riêng biệt của bộ phận kế toán quản trị.

+ Tổ chức nhân sự: không có nhân sự phụ trách công tác phân tích và kế toán quản trị chi phí, gây ra tình trạng không chuyên môn hóa, dẫn đến hiệu quả của công tác kế toán quản trị chi phí chưa cao.

+ Thông tin cung cấp cho kế toán quản trị tại Công ty:

Xét về hệ thống thông tin phục vụ kế toán quản trị, đa phần dựa trên nền công tác kế toán tài chính, công tác kế toán tại đơn vị tương đối giản đơn, ít bổ sung các yếu tố kiểm soát nhưng lại tương đối đầy đủ.

Hệ thống tích hợp thông tin mã tài khoản hàng hóa và mã vạch sản phẩm tại quầy hàng chưa thống nhất, gây khó khăn trong việc theo dõi biến động hàng hóa tại Công ty.

– Về công tác đánh giá và đo lường chi phí kinh doanh tại Công ty

Việc đo lường và đánh giá chi phí tại Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại Quảng Bình tuân thủ theo các quy định của kế toán và phương pháp kế toán trong thuyết minh báo cáo tài chính. Tuy nhiên, việc đánh giá và đo lường giá vốn hàng hóa tại đơn vị vẫn còn tồn tại liên quan đến đánh giá chi phí thu mua của hàng hóa trong công đoạn mua vào.

Phương pháp xử lý số liệu kế toán quản trị chi phí chủ yếu là bán thủ công, dựa trên nền tảng excel, các dữ liệu được nhập thủ công vào excel sau đó dựa trên công thức xử lý, công việc nhập liệu và xử lý phức tạp, mất nhiều thời gian dẫn đến chất lượng công việc, năng suất công việc chưa cao.

– Về kế hoạch chi phí lưu thông, dự toán chi phí thu mua tại Công ty

Hầu như tại đơn vị, công tác kế hạch và dự toán chi phí không được thực hiện, kế hoạch (nếu có) thông thường chỉ là các bảng dự trù kinh phí nằm trong hạng mục thực hiện dự án hoặc kế hoạch kinh doanh nhất định.

– Về phân tích chi phí lưu thông tại Công ty

Công tác phân tích hiện tại chưa chuyên sâu và chưa đáp ứng được nhu cầu quản trị chi phí nâng cao tại đơn vị. Các chỉ tiêu phân tích chưa chú trọng đến các chỉ tiêu phân tích định lượng khác như lợi nhuận theo nhóm khách hàng, nhóm tuổi…

– Về hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí tại Công ty

Báo cáo tại đơn vị mặc dù có triển khai thực hiện lập các báo cáo quản trị nhưng không thường xuyên và chủ yếu là các báo cáo thông tin cơ bản từ bộ phận kế toán tài chính, chưa có những báo cáo thể hiện thông tin phân tích và đánh giá chuyên sâu tình hình thực hiện chi phí tại công ty.

2.3.3. Nguyên nhân hạn chế

Nguyên nhân chủ yếu đến từ nhận thức về công tác kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp.

CHƯƠNG 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

3.1. SỰ CẦN THIẾT HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY TNHH SÁCH – VĂN HÓA THỜI ĐẠI, QUẢNG BÌNH

3.2.1. Hoàn thiện phân loại chi phí

Cần phân loại chi phí theo hướng đa dạng hơn: Phân loại theo mức độ hoạt động (Biến phí, định phí, chi phí hỗn hợp); Phân loại chi phí theo thẩm quyền ra quyết định (chi phí kiểm soát được, chi phí không kiểm soát được); Các loại chi phí được sử dụng trong lựa chọn các phương án (chi phí chênh lệch, chi phí chìm, chi phí cơ hội)… từ đó tiến tới đa dạng các báo cáo kế toán quản trị chi phí. Định mức chi phí cần thường xuyên cập nhật giá yếu tố đầu vào mới để thông tin chi phí định mức hoàn thiện hơn.

Công ty cần tách chi phí thu mua để theo dõi riêng để tiện cho việc theo dõi và phản ánh giá mua cũng như phân bổ chi phí thu mua phù hợp đối với các mặt hàng. Cụ thể phân loại các tài khoản chi tiết thuộc tài khoản 156 được đề xuất như Bảng 3.1.

Bảng 3.1. Đề xuất phân loại tài khoản chi tiết của Tài khoản 156 – Hàng hóa tại Công ty

3.2.2. Hoàn thiện công tác tổ chức kế toán quản trị chi phí tại công ty

– Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán quản trị chi phí

Công ty nên bố trí nhân viên kế toán quản trị hoặc phân công nhiệm vụ cụ thể để báo cáo định kỳ cho nhà quản trị.

Trong trường hợp công ty có đủ điều kiện để tuyển thêm nhân viên kế toán thì nên bố trị một nhân viên phụ trách kế toán quản trị và thuế. Khi đó, các nhiệm vụ bổ sung sẽ được giao cho nhân viên kế toán quản trị và thuế.

Nhân viên kế toán thực hiện công tác kế toán quản trị chi phí cần chủ động nâng cao trình độ chuyên môn, chủ động trong việc cung cấp, phân tích thông tin kế toán quản trị chi phí cho nhà quản trị, tạo cho nhà quản trị thấy được tầm quan trọng và giá trị của kế toán quản trị chi phí. Nhân viên kế toán quản trị chi phí thông qua các hiệp hội kế toán, kiểm toán, các trường đại học, tổ chức đào tạo để cập nhật và áp dụng kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp.

– Hoàn thiện tổ chức cung cấp thông tin kế toán quản trị chi phí (thông tin đầu vào phục vụ kế toán quản trị chi phí)

+ Đa dạng hóa thông tin đầu vào của kế toán quản trị

+ Thống nhất ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán và bán hàng tại Công ty

. Công ty cần ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư các phần mềm hỗ trợ công tác kế toán quản trị chi phí

. Kỹ thuật phân loại chi phí theo mức độ hoạt động giai đoạn đầu trong điều kiện sử dụng excel nên sử dụng phương pháp cực đại cực tiểu để tách chi phí hỗn hợp vì phương pháp này đơn giản, dễ áp dụng,…

. Tạo lập cơ sở dữ liệu dùng chung, mã hóa các đối tượng chi phí, thống nhất cho toàn bộ doanh nghiệp, có phân quyền cho các bộ phận phòng ban để tránh dữ liệu trùng lặp, sử dụng dữ liệu lớn phục vụ công tác kế toán quản trị chi phí.

3.2.3. Hoàn thiện công tác đánh giá và đo lường chi phí tại công ty

– Đánh giá hàng xuất kho theo phương pháp giá bán lẻ:

Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại Quảng Bình có thể áp dụng kỹ thuật xác định giá trị hàng tồn kho cuối kỳ theo phương pháp giá bán lẻ.

– Kế toán chi tiết hàng hóa có thể xem xét thực hiện theo từng kho, từng loại, từng nhóm hàng hóa.

– Bổ sung chi phí thu mua hàng hóa vào giá vốn hàng bán bằng cách phân bổ chi phí thu mua cuối kỳ.

+ Hạch toán chi phí thu mua: khi có chi phí thu mua phát sinh kế toán sẽ phản ánh vào tài khoản 1562 (theo như mã tài khoản đã đề xuất phân loại trong Bảng 3.1). Việc tập hợp chi phí thu mua phát sinh sẽ thuận lợi cho việc kiểm soát chi phí và phân bổ cuối kỳ hoặc phân bổ cho giá mua của hàng hóa.

+ Phân bổ chi phí thu mua hàng hóa: phân bổ chi phí mua hàng theo tiêu thức trị giá mua hoặc phân bổ chi phí mua hàng theo tiêu thức số lượng hàng mua.

3.2.4. Hoàn thiện kế hoạch và dự toán chi phí

– Để phục vụ yêu cầu quản lý kinh doanh, công ty nên bổ sung định mức chi phí

Công ty có thể sử dụng 4 phương pháp thiết lập định mức:

+ Theo đơn vị sản phẩm hoặc đơn vị hợp đồng (biến phí)

+ Theo tháng (định mức theo kỳ như: thuê văn phòng, điện, nước, …)

+ Theo tỷ lệ (chi phí bán hàng/ doanh thu, Tỷ suất lợi nhuận/ Doanh thu, quỹ lương/ doanh thu,…)

+ Theo tỷ trọng chi phí (CP bán hàng/ tổng chi phí, giá vốn/ tổng giá vốn, …).

Bảng 3.4. Phương pháp xây dựng định mức chi phí đề xuất áp dụng cho từng loại chi phí tại Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại

– Công ty cần lập kế hoạch và dự toán chi phí:

Một số kế hoạch và dự toán đề xuất áp dụng tại đơn vị:

+ Công ty cần xác định Kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh theo tháng/ quý/ năm, trong đó nêu rõ những hoạt động cần được tiến hành, từ đó sẽ làm cơ sở đưa ra được những kế hoạch chi phí cụ thể.

+ Trên cơ sở kế hoạch chi phí tương ứng với kế hoạch kinh doanh tháng/ quý/ năm của Công ty, bộ phận kế toán quản trị sẽ tiến hành lập các dự toán theo những phương pháp cụ thể.

Quy trình lập dự toán trong doanh nghiệp có thể thực hiện theo các bước:

Bước 1: Nghiên cứu và tìm hiểu nhu cầu thị trường

Bước 2: Lập Dự toán tiêu thụ sách trong năm

Bước 3: Lập Dự toán mua và Dự toán chi phí mua hàng

Bước 4: Căn cứ dự toán tiêu thụ sách trong năm lập Dự toán chi phí bán hàng (chi phí lưu thống)

3.2.5. Hoàn thiện phân tích chi phí tại công ty

Phân tích chi phí là cần thiết trong việc giúp nhà quản trị đưa ra các quyết định thông qua việc đánh giá sự biến động của từng loại chi phí, ảnh hưởng của nó đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

– Tại công ty cần bổ sung bộ phân phân tích chi phí, đặc biệt là phân tích chi phí – khối lượng – lợi nhuận (phân tích CVP).

Mẫu báo cáo phân tích CVP thể hiện qua Bảng 3.9.

Bảng 3.9. Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí tháng …/N

– Xây dựng và thiết kế bộ phận phân tích tại công ty

Công ty nên bổ sung thêm bộ phận phân tích và các báo cáo phân tích, bộ phận kế toán quản trị là bộ phận cung cấp thông tin trước và trong quá trình kinh doanh, nhưng để đánh giá kết quả thực hiện và đề ra kế hoạch, làm cơ sở lập dự toán cho kỳ tiếp theo thì doanh nghiệp rất cần công tác phân tích.

Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại có thể bố trí nhân viên phân tích thuộc phòng Tổ chức hành chính hoặc phòng kế toán để thực hiện các nội dung phân tích và báo cáo phân tích, cung cấp thông tin và dự báo kế hoạch tương lại cho Công ty.

3.2.6. Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí

Với những nội dung hoàn thiện công tác kế toán quản trị đã nêu ở các mục trên, hệ thống báo cáo kế toán quản trị sẽ được bổ sung theo yêu cầu cung cấp thông tin của nhà quản trị, bao gồm: Các dự toán (Bảng 3.6, 3.7, 3.8); Báo cáo phân tích CVP (Bảng 3.8); Các báo cáo chi tiết từ dự toán và trong quá trình hoạt động như: Báo cáo phân tích tình hình dự trữ hàng hóa, Báo cáo phân loại và phân bổ chi phí thu mua phát sinh, Báo cáo chi phí bán hàng và chi phí quản l phát sinh định kỳ…

KẾT LUẬN

Qua quá trình nghiên cứu, luận văn đã hệ thống cơ sở lý thuyết về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp thương mại, trên cơ sở đó luận văn đã đi sâu tìm hiểu và đánh giá sơ bộ về thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí tại Công ty TNHH Sách Văn hóa Thời Đại Quảng Bình. Qua tìm hiểu thực trạng, nhận thấy vai trò của kế toán quản trị tại công ty đang khá mờ nhạt.

Thông qua những ưu điểm và nhược điểm về công tác kế toán quản trị của Công ty TNHH Sách – Văn hóa Thời Đại để đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Cụ thể như: tổ chức lại cách đánh giá và phân loại chi phí, cơ cấu lại các chức năng nhiệm vụ và bổ sung thêm các nhiệm vụ liên quan đến công tác kế toán quản trị đối với các nhân viên thuộc phòng kế toán; tích hợp bộ mã quản lý hàng hóa ở phòng kế toán với mã vạch sản phẩm tại quầy hàng nhằm rút ngắn thời gian kiểm tra và khớp mã trong công tác kế toán; đề xuất lập dự toán và phân tích CVP tại công ty nhằm cung cấp thêm thông tin đảm bảo tính khoa học và liên tục phục vụ cho nhu cầu quản trị doanh nghiệp./.

LIỆN HỆ:

SĐT+ZALO: 0935568275

E:\DỮ LIỆU COP CỦA CHỊ YẾN\DAI HOC DA NANG\KE TOAN\NGUYEN VAN VY