Biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục tại các trường THCS tại huyện Eakar
Chất lượng giáo dục là một vấn đề luôn được xã hội quan tâm vì tầm quan trọng hàng đầu của giáo dục đối với sự nghiệp phát triển đất nước nói chung, sự nghiệp phát triển giáo dục nói riêng. Tất cả các hoạt động giáo dục được thực hiện đều hướng tới mục đích góp phần đảm bảo, nâng cao chất lượng giáo dục; và một nền giáo dục ở bất kì quốc gia nào bao giờ cũng phải phấn đấu để trở thành một nền giáo dục chất lượng cao. Mặc dù vậy, do tính chất phức tạp, đa dạng, nhiều chiều của vấn đề, hiểu đầy đủ về chất lượng giáo dục cũng như xác định quy trình, phương pháp, kĩ thuật đánh giá chất lượng giáo dục một cách khoa học, phù hợp với thực tiễn phát triển của xã hội, của giáo dục trong một hoàn cảnh cụ thể không phải là điều đơn giản.
Để triển khai công tác KĐCL GD, Bộ GD&ĐT đã tổ chức tập huấn và Ban hành các văn bản hướng dẫn công tác TĐG trong KĐCL GD phổ thông như: Công văn số 7880/BGDĐT-KTKĐCLGD ngày 08/9/2009 về hướng dẫn công tác TĐG cơ sở giáo dục phổ thông, công văn số 141/KTKĐCLGD ngày 10/3/2010 về hướng dẫn xác định nội hàm, tìm thông tin và minh chứng để đánh giá chất lượng giáo dục trường THPT, THCS. Cho đến nay, hầu hết các địa phương trong cả nước đã tiến hành KĐCL GD ở tất cả các bậc học; tuy vậy, công tác TĐG trong KĐCLGD còn rất nhiều khó khăn và chưa đạt được hiệu quả KĐCL.
Tại ĐắkLắk, công tác KĐCL các cơ sở giáo dục phổ thông được triển khai bắt đầu từ năm học 2008 – 2009. Sở Giáo dục và Đào tạo ĐắkLắk đã tổ chức các lớp tập huấn, ban hành các văn bản hướng dẫn và các kế hoạch thực hiện KĐCL các cơ sở giáo dục. Các trường THCS trên địa bàn tỉnh nói chung và trên địa bàn huyện Eakar nói riêng đã nỗ lực xây dựng và triển khai các biện pháp quản lý hoạt động TĐG nhà trường.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực tiễn triển khai công tác tại các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk trên nền tảng lý luận về KĐCL GD và công tác TĐG trong KĐCL GD từ đó đề xuất giải pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả công tác này là một yêu cầu hết sức cấp thiết.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, chúng tôi chọn đề tài “Biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục tại các trường THCS tại huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk” để nghiên cứu.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục tại các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk, đề xuất những biện pháp quản lý đối với hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục của các trường THCS trên địa bàn, đảm bảo thực hiện hoạt động tự đánh giá đúng tiến độ và chất lượng báo cáo tự đánh giá theo qui định.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục tại các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
– Công tác điều tra khảo sát thực hiện tại 7 trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk. Thời gian nghiên cứu từ năm học 2013-2014 đến năm học 2015-2016
– Tác giả nghiên cứu các biện pháp quản lý của Hiệu trưởng thuộc phòng GD&ĐT đối với hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS ở huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk hiện nay còn nhiều khó khăn và bất cập. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý phù hợp với thực tiễn đảm bảo thực hiện hoạt động tự đánh giá đúng tiến độ và chất lượng báo cáo tự đánh giá theo qui định.
– Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở trường THCS;
– Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS ở huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk;
– Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS ở huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, hệ thống, khái quát những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu nhằm xây dựng khung lý thuyết của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát các hoạt động của trường THCS, so sánh, đối chiếu với các tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục.
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi nhằm thu thập thông tin đánh giá về thực trạng kiểm định chất lượng và thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS ở huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm đó là báo cáo tự đánh giá nhà trường và các minh chứng kèm theo.
Phương pháp phỏng vấn các cán bộ tham gia công tác kiểm định chất lượng để bổ sung thông tin cho kết quả khảo sát thực trạng bằng bảng hỏi.
Phương pháp khảo nghiệm, lấy ý kiến chuyên gia để đánh giá tính khả thi tính hiệu quả của các biện pháp đề xuất.
7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Phương pháp toán thống kê để xử lý kết quả khảo sát nhằm mô tả thực trạng kiểm định chất lượng và thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS ở huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở trường trung học cơ sở
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS tại huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục các trường THCS tại huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
a. Quản lý
Quản lý là quá trình tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của chủ thể QL (người QL) lên khách thể QL (người bị QL) về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội … bằng một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt tới mục tiêu quản lý. Quản lý bao gồm 4 chức năng cơ bản, đó là: Kế hoạch hóa, Tổ chức, Chỉ đạo, Kiểm tra
b. Quản lý giáo dục
QLGD là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật, của chủ thể QL đến khách thể QL nhằm đạt được mục tiêu GD đề ra 1.2.2. Chất lượng, chất lượng giáo dục
a. Chất lượng
Chất lượng là một khái niệm quá quen thuộc với loài người ngay từ thời cổ đại, tuy nhiên chất lượng cũng là một khái niệm gây nhiều tranh cãi. Chất lượng là mục tiêu của sự tìm tòi liên tục của con người trong suốt tiến trình lịch sử của nhân loại, chất lượng chính là lực lượng thúc đẩy những nỗ lực không ngừng của mỗi người trên cương vị của mình.
b. Chất lượng giáo dục
Chất lượng giáo dục trung học cơ sở là sự đáp ứng mục tiêu giáo dục trung học cơ sở quy định tại Luật Giáo dục, phù hợp với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và cả nước.
a. Kiểm định chất lượng giáo dục
Kiểm định chất lượng giáo dục là hoạt động đánh giá mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục do Bộ GD&ĐT quy định đối với từng loại hình cơ sở giáo dục.
b. Kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS là hoạt động đánh giá mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục do Bộ GD&ĐT quy định đối với trường THCS.
1.2.4. Hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
a. Tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
“Tự đánh giá của cơ sở giáo dục” là hoạt động tự xem xét, tự kiểm tra, đánh giá của cơ sở giáo dục căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục do Bộ GD&ĐT ban hành để chỉ ra các điểm mạnh, điểm yếu, xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng và các biện pháp thực hiện nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục.
b. Tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
“Tự đánh giá của trường THCS” là hoạt động tự xem xét, tự kiểm tra, đánh giá của cơ sở giáo dục căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục do Bộ GD&ĐT ban hành để chỉ ra các điểm mạnh, điểm yếu, xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng của nhà trường và các biện pháp thực hiện nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục.
1.2.5. Quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Quản lý hoạt động TĐG là quản lý tất cả các hoạt động của quá trình TĐG, là quá trình tổ chức, điều khiển quá trình TĐG để nó vận hành một cách có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch và luôn có sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát chặt chẽ nhằm đạt mục tiêu TĐG đề ra. Quản lý TĐG là hoạt động quản lý điều hành để những yêu cầu, mục tiêu, phương pháp, kỹ thuật, tiến độ TĐG được thực hiện một cách tốt nhất, đạt hiệu quả cao nhất.
1.3. LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG THCS
1.3.1. Kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Mục đích của kiểm định chất lượng giáo dục ở trường THCS nhằm giúp nhà trường xác định mức độ đáp ứng mục tiêu giáo dục trong từng giai đoạn, để xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục, nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục; thông báo công khai với các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội về thực trạng chất lượng của nhà trường; để cơ quan quản lý nhà nước đánh giá và công nhận nhà trường đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục.
1.3.2. Vai trò của tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Mục đích tự đánh giá là trường THCS tự xem xét, tự kiểm tra, chỉ ra các điểm mạnh, điểm yếu của từng tiêu chí, xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng và các biện pháp thực hiện để đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành nhằm không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục và để đăng ký KĐCL GD.
1.3.3. Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
Theo Thông tư số 42/2012/TT-BGDĐT ngày 23 tháng 11 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, chất lượng trường THCS được đánh giá theo 5 tiêu chuẩn với 36 tiêu chí cụ thể như sau [10]
1.3.4. Quy trình tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
a. Thành lập Hội đồng tự đánh giá
b. Xác định mục đích, phạm vi tự đánh giá
c. Xây dựng kế hoạch tự đánh giá
d. Thu thập, xử lý và phân tích các thông tin, minh chứng
e. Đánh giá mức độ đạt được theo từng tiêu chí
f. Viết báo cáo tự đánh giá
g. Công bố báo cáo tự đánh giá
1.4. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG THCS
1.4.1. Quản lý kế hoạch trong hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Kế hoạch TĐG của Hội đồng TĐG dựa trên việc xem xét đội ngũ Hội đồng và các nguồn lực được phân bổ để xác định rõ ràng hệ thống mục tiêu, nội dung hoạt động, phương pháp tiến hành, các bộ phận chuyên trách và thời điểm hoàn thành các đầu việc. Kế hoạch TĐG phải được thảo luận nghiêm túc, kỹ lưỡng và đi đến thống nhất trong toàn Hội động TĐG
1.4.2. Quản lý việc bố trí nhân sự để tổ chức thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
Tổ chức triển khai thực hiện hoạt động TĐG chính là giai đoạn hiện thực hoá những ý tưởng đã được kế hoạch hoá nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
1.4.3. Quản lý việc chỉ đạo thu thập, xử lý, phân tích minh chứng, viết báo cáo thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
Chỉ đạo về thực chất đó là những hành động xác lập quyền chỉ huy và sự can thiệp của người lãnh đạo trong toàn bộ quá trình QL, là huy động lực lượng vào việc thực hiện kế hoạch và điều hành nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của nhà trường diễn ra trong kỷ cương, trật tự.
1.4.4. Quản lý công tác kiểm tra, giám sát, khắc phục các điểm yếu việc thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
Đây là nội dung hết sức quan trọng của chủ thể QL vì chức năng này xuyên suốt quá trình QL và là chức năng của mọi cấp trong công tác QL. Kiểm tra là một hoạt động nhằm thẩm định, xác định một hành vi của cá nhân hay một tổ chức trong quá trình thực hiện quyết định.
1.4.5. Quản lý việc đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị, kinh phí phục vụ quá trình thực hiện tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
Các nguồn lực đảm bảo cho hoạt động TĐG trong KĐCL GD có vai trò hết sức quan trọng vì có ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thực hiện kế hoạch TĐG. Các nguồn lực bao gồm nhân lực, tài lực và vật lực.
1.5. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRƯỜNG THCS
Chất lượng giáo dục luôn là vấn đề nhận được rất nhiều sự quan tâm của toàn xã hội. KĐCLGD nói chung và TĐG trong KĐCLGD trường THCS nói riêng được xem là một trong những biện pháp tối ưu giúp các trường THCS nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Yếu tố tác động bên trong (chủ quan) bao gồm: con người, tổ chức, việc đổi mới quản lý chất lượng, cơ sở vật chất, thiết bị kỹ thuật, tài chính…
Tự đánh giá là một khâu quan trọng trong hoạt động KĐCLGD nói chung và KĐCLGD trường THCS nói riêng. Đó là quá trình trường tự xem xét, nghiên cứu trên cơ sở các tiêu chuẩn ĐGCL do Bộ GD&ĐT ban hành để báo cáo về tình trạng CL, hiệu quả hoạt động giảng dạy và GD, nhân lực, cơ sở vật chất cũng như các vấn đề liên quan khác, từ đó tiến hành điều chỉnh các nguồn lực và quá trình thực hiện nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn CL.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TẠI
CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN EAKAR,
TỈNH ĐẮKLẮK
2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KINH TẾ – XÃ HỘI, GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN EAKAR, TỈNH ĐẮKLẮK
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế – xã hội
2.1.2. Khái quát tình hình GD&ĐT huyện Ea Kar, tỉnh Đăk Lăk
a. Quy mô, mạng lưới trường lớp
b. Phổ cập chất lượng giáo dục
c. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý và nhà giáo
e. Cơ sở vật chất – thiết bị trường học
2.1.3. Tình hình giáo dục THCS huyện Ea Kar, tỉnh Đăk Lăk
a. Quy mô trường lớp, học sinh
b. Cơ sở vật chất – thiết bị trường học
c. Chất lượng giáo dục của các trường THCS
2.2. KHÁI QUÁT VỀ QUÁ TRÌNH ĐIỀU TRA, KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
Nắm được thực trạng hoạt động TĐG trong KĐCL GD và thực trạng QL hoạt động này ở các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk. Bên cạnh đó, khảo nghiệm ý kiến của chuyên gia về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp QL hoạt động TĐG trong KĐCL GD ở các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Tìm hiểu thực trạng nhận thức của đội ngũ cán bộ QL, giáo viên về hoạt động tự đánh giá trong KĐCL giáo dục, thực trạng kế hoạch hóa, tổ chức thực hiện, chỉ đạo, kiểm tra trong hoạt động tự đánh giá trong KĐCL giáo dục và thực trạng các nguồn lực đảm bảo cho hoạt động này.
Để nắm bắt chính xác thực trạng hoạt động tự đánh giá, chúng tôi tiến hành khảo sát 70 thành viên Hội đồng TĐG của 07 trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk bằng phiếu hỏi ( phụ lục 3). Bên cạnh đó, chúng tôi lấy ý kiến đánh giá của Chủ tịch và Thư ký Hội đồng TĐG của 07 trường THCS trên địa bàn huyện Eakar và 02 cán bộ phòng giáo dục và đào tạo huyện Eakar và 02 chuyên viên tại Phòng Khảo thí và KĐCL Sở GD&ĐT tỉnh ĐắkLắk để làm rõ thêm thực trạng quản lý hoạt động TĐG trong KĐCL GD ở các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
2.2.4. Xử lý số liệu và viết báo cáo kết quả khảo sát
2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN EAKAR, TỈNH ĐẮKLẮK
2.3.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, về hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
Muốn thực hiện thành công và đạt mục đích kiểm định chất lượng giáo dục phải trang bị hệ thống kiến thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên một cách đầy đủ, là nội dung có tính chất quyết định sự thành bại của hoạt động tự đánh giá trong KĐCL GD.
2.3.2. Kết quả hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở các trườngTHCS tại huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk
Theo thống kê của cán bộ chuyên viên phòng giáo dục và đào tạo Eakar, ,tính đến tháng 8 năm 2016, Từ thực tế 7 trường THCS được khảo sát trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk đã tiến hành hoạt động TĐG, trong đó có 02 trường hoàn thành báo cáo TĐG (Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh và THCS Hoàng Diệu).
2.3.3. Những thuận lợi, khó khăn trong quản lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở các trường THCS tại huyện Eakar , tỉnh ĐắkLắk
a. Thuận lợi
b. Khó khăn
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KĐCL GD Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN EAKAR, TỈNH ĐẮKLẮK
2.4.1. Thực trạng kế hoạch hóa hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
2.4.2. Thực trạng bố trí nhân sự để tổ chức thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo việc thu thập, xử lý, phân tích minh chứng, viết báo cáo thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát, khắc phục các điểm yếu việc thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
2.4.5. Thực trạng đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh phí phục vụ cho hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN EAKAR, TỈNH ĐẮKLẮK
Đội ngũ CBQL các trường được trẻ hóa đội ngũ trong những năm qua, năng động trong công tác quản lý, có khả năng tiếp cận và thích ứng nhanh với các thay đổi trong QL. 100% CBQL đã qua đào tạo, bồi dưỡng kiến thức QLGD, có 4/7 Hiệu trưởng trường THCS được khảo sát là người quản lý giáo dục được đánh giá có năng lực QL tốt.
Sở GD & ĐT tỉnh ĐắkLắk, phòng GD & ĐT huyện Eakar đã có sự chỉ đạo sâu sát trong công tác KĐCL GD
Đại đa số CBQL chưa được bồi dưỡng chuyên sâu về KĐCL GD và TĐG trong KĐCL GD. Nhận thức chưa đầy đủ về mục tiêu, ý nghĩa và năng lực TĐG chưa đảm bảo của đội ngũ CBQL và đội ngũ GV, nhân viên là nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trong quản lý hoạt động TĐG trong KĐCL GD tại các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk.
Bộ GD&ĐT, Sở GD và ĐT đã ban hành hệ thống văn bản khá đầy đủ và rõ ràng về KĐCL GD nói chung và hoạt động TĐG trong KĐCL GD nói riêng, trong đó có nhiều văn bản hướng dẫn khá cụ thể về quy trình, thủ tục, cách thức thu thập thông tin minh chứng…
Đại đa số đội ngũ cán bộ giáo viên chưa được trang bị các kiến thức, kỹ năng TĐG nên chưa đáp ứng được công tác TĐG trong KĐCLGD. Trong quá trình QL hoạt động này, nhất là trong chỉ đạo điều hành, rất nhiều Chủ tịch Hội đồng TĐG phải cầm tay chỉ việc cho từng thành viên.
Với sự chỉ đạo khá sâu sát của phòng GD & ĐT Ekar, của Sở GD&ĐT ĐắkLắk và hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn khá đầy đủ của Bộ GD&ĐT, công tác TĐG trong KĐCL GD đã được các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk triển khai thực hiện
CHƯƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG
KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN EAKAR TỈNH ĐẮKLẮK
3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và toàn diện
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp và khả thi
3.2. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN EAKAR, TỈNH ĐẮKLẮK
3.2.1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về hoạt động TĐG trong KĐCL GD
a. Mục đích, ý nghĩa
Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, GV, nhân viên là nội dung có tính chất quyết định sự thành bại của hoạt động tự đánh giá trong KĐCL GD.
b. Nội dung
Chú trọng đến việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cho cán bộ
c. Tổ chức thực hiện
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về KĐCL GD và hoạt động TĐG trong KĐCL GD cho CBQL, GV, nhân viên, học sinh và phụ huynh học sinh. Phổ biến kịp thời các chủ trương chính sách phát triển giáo dục, hoạt động TĐG trong KĐCL GD của Bộ GD&ĐT cho CBQL, GV và học sinh của trường.
3.2.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục phù hợp, khả thi
a. Mục đích, ý nghĩa
Kế hoạch hóa là chức năng vô cùng quan trọng, là xương sống của cả quá trình TĐG và có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả của hoạt động TĐG. Một kế hoạch hợp lý, khả thi mới có thể đảm bảo cho hoạt động TĐG đáp ứng yêu cầu kiểm định.
b. Nội dung
Xác định chính xác mục tiêu và phạm vi TĐG; đây là yêu cầu đặc biệt quan trọng trong kế hoạch TĐG của nhà trường bởi hai lý do. Thứ nhất, mục tiêu chính của TĐG là phản ánh trung thực hiện trạng của nhà trường để cải tiến chất lượng đáp ứng bộ tiêu chuẩn cơ sở giáo dục phổ thông do Bộ GD&ĐT ban hành. Thứ hai là phạm vi TĐG rất rộng, bao gồm toàn bộ hoạt động của nhà trường, do đó cần xác định rõ theo từng tiêu chí.
c. Tổ chức thực hiện
Xây dựng kế hoạch TĐG phù hợp khả thi với nhà trường trên cơ sở phân tích kỹ lưỡng các nguồn lực: nhân lực, tài lực, vật lực; phù hợp với bối cảnh của nhà trường, điều kiện kinh tế xã hội của địa phương, có được sự đồng thuận của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh học sinh; tuyệt đối tránh việc rập khuôn hoặc sao chép kế hoạch của các đơn vị khác vì mỗi trường có các điều kiện khác nhau nên không thể áp dụng một kế hoạch TĐG của trường này trong hoàn cảnh của một trường khác.
3.2.3. Bố trí nhân sự để tổ chức thực hiện hợp lý hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
a. Mục đích, ý nghĩa
Bố trí nhân sự để tổ chức thực hiện là quá trình triển khai các nội dung đã hoạch định trong kế hoạch; khi nội dung tổ chức thực hiện tốt là đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ đã đề ra trong kế hoạch. Như vậy, chức năng tổ chức trong QL có vai trò rất quan trọng, quyết định mức độ thành công của kế hoạch đã đề ra.
b. Nội dung
Tập trung xây dựng năng lực đánh giá và bồi dưỡng kiến thức KĐCL GD cho đội ngũ làm nhiệm vụ TĐG chất lượng.
c. Tổ chức thực hiện
Bố trí nhân sự làm thư ký thực hiện công việc TĐG một cách hợp lý dựa trên kiến thức, hiểu biết về KĐCLGD nói chung và TĐG trong KĐCLGD nói riêng. Trong bố trí nhân sự cần chú trọng việc xem xét kỹ năng sử dụng máy tính, kỹ năng viết văn bản, khả năng tiếng Anh để đảm bảo thực hiện tốt vai trò thư ký tổng hợp báo cáo TĐG. Đồng thời tạo điều kiện về thời gian cho cán bộ, GV tham gia hoạt động TĐG nghiên cứu, học tập về kiến thức, kỹ năng TĐG trong KĐCLGD.
3.2.4. Tăng cường chỉ đạo việc thu thập, xử lý, phân tích minh chứng, và viết báo cáo thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
a. Mục đích, ý nghĩa
Chỉ đạo hoạt động TĐG có vai trò quan trọng trong việc tạo động cơ làm việc cho đội ngũ đảm trách công tác này, nó đảm bảo kỷ luật kỷ cương và khích lệ tinh thần làm việc của đội ngũ thực hiện hoạt động TĐG.
b. Nội dung
Chỉ đạo hoạt động TĐG trong KĐCL GD trường THCS bao hàm việc liên kết, tập hợp, hướng dẫn, điều hành, tác động đến các các nhân, các đơn vị tham gia QL (các Tổ chuyên môn, tổ chức đoàn thể …) và thực hiện nhằm động viên, khuyến khích họ hoàn thành nhiệm vụ. Chỉ đạo hoạt động TĐG còn bao hàm việc theo dõi, giám sát; ra quyết định, điều chỉnh, sửa chữa, bù đắp, chỉnh lý nhằm giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình TĐG.
c. Tổ chức thực hiện
Đặc trưng của chức năng chỉ đạo là các quyết định, chỉ thị điều hành. Để đảm bảo tính kỷ cương và thống nhất trong cả quá trình TĐG, các quyết định, chỉ thị điều hành phải nhất quán, chính xác, tuyệt đối không mâu thuẩn với nhau; phải có tác động tích cực đến thái độ, hành vi của đội ngũ thực hiện hoạt động TĐG. Những quyết định không nhất quán hoặc mâu thuẩn với nhau có thể gây ra thái độ chưa tin tưởng về năng lực lãnh đạo của người quản lý từ đó có thể tạo ra sự phản kháng, bất tuân thủ của đội ngũ thừa hành, làm xáo trộn quá trình tiến hành hoạt động TĐG.
3.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát, khắc phục các điểm yếu việc thực hiện hoạt động tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục
a. Mục đích, ý nghĩa
Công tác KĐCLGD ở các trường THCS sẽ không hoàn thành khi thông qua nhiệm vụ TĐG nhà trường phát hiện nhiều điểm yếu so với tiêu chuẩn đánh giá chất lượng. Do vậy, tìm hiểu và xác định nguyên nhân các điểm yếu là hết sức cần thiết cho việc hoàn thành công việc TĐG trong KĐCLGD ở các trường THCS.
b. Nội dung
Trong hoạt động TĐG ở các trường THCS công tác nghiên cứu tiêu chí là một công việc rất cần thiết và quan trọng, tác động trực tiếp đến việc thu thập thông tin, minh chứng và ảnh hưởng đến kết quả tự đánh giá sau này của Nhà trường.
c. Tổ chức thực hiện
Nhiệm vụ đầu tiên, Hội đồng TĐG phải xây dựng được kế hoạch kiểm tra định kỳ và kiểm tra đột xuất.
Hội đồng TĐG xác định nguyên nhân điểm yếu trên cơ sở đối chiếu thực trạng so với tiêu chuẩn nhằm xây dựng kế hoạch tổ chức khắc phục các điểm yếu. Xác định các tiêu chí là các chỉ tiêu thực hiện mục tiêu TĐG đã hoạch định trong kế hoạchvà báo cáo TĐG của nhà trường.
3.2.6. Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị và kinh phí phục vụ quá trình thực hiện TĐG trong KĐCLGD
a. Mục đích, ý nghĩa
Hoạt động TĐG trong KĐCL GD ở các trường THCS sẽ không đạt được yêu cầu kiểm định một khi các nguồn lực cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh phí phục vụ cho công tác này được đảm bảo ở mức tối thiểu
b. Nội dung
Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ công tác tự đánh giá nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong công tác tự đánh giá.
c. Tổ chức thực hiện
Nguồn nhân lực có ý nghĩa quan trọng nhất trong các nguồn lực đảm bảo cho công tác TĐG. Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy nguồn nhân lực tham gia hoạt động TĐG của các trường THCS trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của hoạt động này. Chính vì vậy, một mặt cần phải có kế hoạch thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng năng lực đánh giá cho đội ngũ hiện có cũng như các yếu tố khác phục vụ cho TĐG trong KĐCL GD
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP
3.4. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
Trên cơ sở xác lập và đề xuất các biện pháp, chúng tôi tiến hành khảo nghiệm với mục đích tìm hiểu mức độ cần thiết và khả thi của từng biện pháp.
3.4.2. Lựa chọn đối tượng khảo nghiệm
Chúng tôi tiến hành thăm dò ý kiến của Chủ tịch và thư ký Hội đồng TĐG của 07 trường THCS được khảo sát trên địa bàn huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk và các chuyên viên tham gia hoạt động KGĐCL GD của Phòng Khảo thí và KĐCL GD thuộc Sở GD&ĐT tỉnh ĐắkLắk về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất.
Các biện pháp đã đề xuất đều được đánh giá là rất cần thiết, phải được áp dụng để nâng cao hiệu quả QL hoạt động TĐG trong KĐCL GD trong điều kiện hiện tại của các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk. Các biện pháp cũng được đánh giá là khả thi với mức độ cao: rất khả thi cho 3 biện pháp, khả thi cho 2 biện pháp và khá khả thi 1 biện pháp. Kết quả tham vấn các chuyên gia đánh giá cũng cho thấy để đạt được hiệu quả KĐCL trong hoạt động TĐG hướng đến việc cải tiến chất lượng của các trường THCS đáp ứng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng các cơ sở GD phổ thông cần phải áp dụng đồng bộ của các biện pháp đã đề xuất.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
- KẾT LUẬN
Kiểm định chất lượng giáo dục là yêu cầu mang tính thời đại, là đòn bẩy góp phần nâng cao CLGD trong giai đoạn hiện nay. Tự đánh giá trong KĐCLGD là khâu đầu tiên có vai trò quyết định đến cả quá trình tham gia KĐCLGD của mỗi trường. Vì vậy, các trường THCS cần coi hoạt động TĐG là một trong những công việc ưu tiên hàng đầu và cần đầu tư về nhân lực, tài lực, vật lực để thực hiện trong nhiệm vụ hằng năm.
Qua khảo sát thực tiễn QL hoạt động TĐG trong KĐCLGD ở các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk, trong thời gian qua, các Trường đã bước đầu quan tâm thực hiện TĐG trong KĐCLGD nhà trường. Tuy nhiên, hoạt động này chưa được lãnh đạo các trường THCS thực sự chú trọng, chưa được tiến hành một cách hệ thống và còn bộc lộ những hạn chế, bất cập. Vì vậy, việc tăng cường áp dụng đồng bộ hệ thống các biện pháp quản lý tác động đến quá trình TĐG sẽ góp phần đảm bảo tiến độ, nâng cao hiệu quả của hoạt động TĐG trong KĐCLGD ở các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk trong giai đoạn hiện nay.
Luận văn đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động TĐG KĐCLGD ở các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk bao gồm: Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và học sinh về hoạt động TĐG trong KĐCLGD; Kế hoạch hóa hoạt động TĐG trong KĐCLGD đúng theo quy định phù hợp, khả thi; Bố trí nhân sự để thực hiện hoạt động TĐG trong KĐCLGD hợp lý và am hiểu chuyên môn; Tăng cường chỉ đạo việc thu thập, xử lý ,phân tích minh chứng , viết báo cáo hoạt động TĐG trong KĐCL GD, Tăng cường kiểm tra, giám sát, khắc phục các điểm yếu thực hiện hoạt động TĐG trong KĐCLGD; Đảm bảo CSVC, trang thiết bị và kinh phí phục vụ quá trình thực hiện TĐG trong KĐCLGD.
Kết quả khảo nghiệm cho thấy tất cả các biện pháp nêu trên được đánh giá là rất cần thiết và đảm bảo tính khả thi cao. Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp luận văn đề xuất sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động TĐG trong KĐCLGD ở các trường THCS huyện Eakar, tỉnh ĐắkLắk hiện nay.
- Ban hành quy định bắt buộc về thực hiện KĐCLGD phổ thông và lộ trình KĐCLGD tất cả các cơ sở giáo dục phổ thông.
- Quy định nội dung TĐG vào nhiệm vụ giáo dục Trung học hằng năm để có chế tài với tất cả các trường THCS, từ đó thúc đẩy hoạt động TĐG của các trường.
– Tham mưu với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh để phân bổ ngân sách cho hoạt động TĐG ở các trường THCS và hướng dẫn các định mức chi cụ thể.
– Tăng cường tổ chức bồi dưỡng, tập huấn công tác TĐG cho đội ngũ CBQL, GV, nhân viên ở các trường; thường xuyên tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề KĐCLGD để nâng cao nhận thức và năng lực TĐG cho thành viên các Hội đồng TĐG.
– Tham mưu với Ủy ban nhân dân huyện để phân bổ ngân sách cho công tác TĐG ở các trường THCS và hướng dẫn các định mức chi cụ thể.
Trong quy định thi đua khen thưởng, cần đưa nội dung TĐG trong KĐCLGD vào bảng điểm thi đua hàng năm để có chế tài khen thưởng, kỷ luật, kịp thời tuyên dương những cơ sở giáo dục làm tốt
– Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện hoạt động KĐCLGD của các trường.
– Tăng số lượng CB, GV, NV được tham gia tập huấn ĐGN nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng cho đội ngũ vận dụng được kinh nghiệm ĐGN vào công tác TĐG để công tác TĐG đạt được hiệu quả cao.
– Tạo điều kiện giới thiệu các đơn vị làm tốt, các mô hình điển hình cho các CB, GV, NV là thành viên của các trường được tham quan, học tập.
- Đối với các trường THCS
– Tăng cường tổ chức nghiên cứu triển khai thực hiện các văn bản hiện hành liên quan đến công tác TĐG đến CB, GV, NV nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ CB, GV, NV.
- Tăng cường việc bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực TĐG của đội ngũ, cử cán bộ tham gia các khóa học chuyên sâu về KĐCLGD.
- Tăng cường nguồn chi từ kinh phí tự chủ cho hoạt động TĐG trong KĐCLGD.
– Động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho CB, GV, NV có ý thức học tập, cống hiến, không ngừng cải tiến nâng cao chất lượng giáo dục
– Tích cực tham mưu với các cơ quan quản lý địa phương và Phòng GD & ĐT huyện Eakar trong việc hỗ trợ, đầu tư xây dựng, tu bổ, sửa chữa cơ sở vật chất; thực hiện chế độ chính sách; xây dựng chỉ tiêu tuyển sinh, chỉ tiêu phát triển…nhằm tạo điều kiện cho nhà trường thực hiện các kế hoạch cải tiến chất lượng…
– Thực hiện tốt công tác lưu trữ thông tin minh chứng nhằm phục vụ công tác TĐG đạt hiệu quả.
– Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác TĐG, KĐCLGD. Tăng cường nguồn kinh phí chi từ nguồn kinh phí tự chủ để phục vụ việc triển khai các hoạt động TĐG trong KĐCLGD. Áp dụng các chế độ chính sách cho các CB, GV, NV tham gia công tác TĐG trong KĐCGLD.
E:\DỮ LIỆU COP CỦA CHỊ YẾN\DAI HOC DA NANG\GIAO DUC HOC\K30 DA NANG\NGUYEN ANH TUAN\SAU BAO VE
