Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông
1. Lý do chọn đề tài
Hoạt động tổ chuyên môn hay sinh hoạt chuyên môn là cụm từ rất quen thuộc đối với mỗi giáo viên bởi lẽ đó là việc làm thường xuyên của tổ chuyên môn trong hoạt động của nhà trường. Đây là một trong các hình thức bồi dưỡng giáo viên, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân giáo viên, từ đó nâng cao chất lượng học tập cho học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nói chung.
Theo công văn 1315/BGDĐT-GDTH, ngày 16 tháng 04 năm 2020 về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học thì giúp nhà quản lý thống nhất nội dung chỉ đạo về sinh hoạt chuyên môn; xây dựng kế hoạch tổ chức sinh hoạt chuyên môn về các nội dung tìm hiểu Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nghiên cứu bài học, xây dựng kế hoạch dạy học các môn học và hoạt động giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.
Trong chiến lược phát triển giáo dục, việc chú trọng đổi mới công tác quản lí giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý luôn được xác định là trọng tâm. Có thể nói: tổ chuyên môn là nơi giáo viên có thể trao đổi, bàn bạc, chia sẻ về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học cũng như chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng, những vấn đề liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của mình. Trong những năm qua, hoạt động tổ chuyên môn ở các trường Tiểu học thành phố Kon Tum đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhưng trên thực tế thì hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường thành phố Kon Tum vẫn chưa toàn diện, thiếu đồng nhất, chưa đi vào chiều sâu, còn tính hình thức,…;việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn của các trường chủ yếu còn dựa vào kinh nghiệm, thiếu khoa học.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, chúng tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông” để nghiên cứu.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường tiểu học và thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, để đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
4. Phạm vi nghiên cứu
– Đề tài tiến hành nghiên cứu tại 7/18 trường tiểu học trên địa bàn thành phố Kon, Tum.
– Chủ thể hoạt động nghiên cứu: Biện pháp quản lý của Hiệu trưởng.
– Thời gian nghiên cứu: thực hiện khảo sát trong năm học 2021-2022 để đề xuất biện pháp cho giai đoạn 2022-2025.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
6. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Thực tế hiện nay, công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông chưa thực sự hiệu quả, còn nhiều bất cập từ nhiều nội dung như quản lý hoạt động chuyên môn của mỗi trường chưa đồng nhất, chưa đi vào chiều sâu, còn tính hình thức… Nếu xây dựng được hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn phù hợp, khả thi, thì sẽ góp phần nâng cao được hiệu quả của công tác quản lý của hiệu trưởng ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.3. Nhóm các phương pháp xử lí thông tin
Dùng phương pháp toán thống kê toán học để xử lý kết quả điều tra, khảo nghiệm.
8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung gồm ba chương:
+ Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
+ Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
+ Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum đáp yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Quản lý
Quản lý là một quá trình tác động có mục đích, gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý một cách hợp quy luật nhằm đạt được mục tiêu chung.
1.2.2. Quản lý giáo dục
QLGD có 4 yếu tố: chủ thể QL, đối tượng QL, khách thể QL, và mục tiêu quản lý. Vì vậy, có thể hiểu một cách tổng quát, QLGD là sự tác động có ý thức của chủ thể QL đến đối tượng QL nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt được mục tiêu QL đề ra.
Quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý giáo dục đến tập thể giáo viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ và góp phần đưa hệ thống giáo dục đến mục tiêu dự kiến.
1.2.3. Tổ chuyên môn
Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của nhà trường. Các tổ chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường thực hiện các nhiệm vụ của tổ và các nhiệm vụ khác của chiến lược phát triển nhà trường để đưa nhà trường đạt được các mục tiêu đã đề ra.
1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường tiểu học
Quản lý hoạt động TCM chủ yếu là tác động đến TTCM và tập thể GV trong TCM để tổ chức và phối hợp hoạt động trong quá trình giảng dạy-giáo dục HS theo mục tiêu đào tạo.
1.3. LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
1.3.1. Đổi mới giáo dục phổ thông và những yêu cầu đối với hoạt động tổ chuyên môn trường tiểu học
Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên THCS. Trong Chương trình GDPT 2018, mục tiêu giáo dục tiểu học không chỉ chú ý “chuẩn bị cho học sinh những cơ sở ban đầu của việc hình thành và phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần, có được những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất để tiếp tục học THCS”, mà còn chú ý yêu cầu phát triển phẩm chất, năng lực và nhấn mạnh “định hướng chính vào giá trị gia đình, dòng tộc, quê hương, những thói quen cần thiết trong học tập và sinh hoạt” (Bộ GD-ĐT, 2018).
1.3.1.2. Dạy học tích hợp
Dạy học tích hợp trong CTGDPT 2018 có một số điểm mới như: tăng cường tích hợp nhiều nội dung trong cùng một môn học; xây dựng một số môn học tích hợp mới ở các cấp học, tinh thần chung là tích hợp cao ở các lớp học, cấp học dưới và phân hoá dần ở các lớp học, cấp học trên; thực hiện dạy học tích hợp cả trong mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục (Bộ GD-ĐT, 2018).
1.3.1.3. Đổi mới phương pháp dạy học, giáo dục
Đặc điểm chung của các phương pháp giáo dục được áp dụng trong CT GDPT 2018 là tích cực hoá hoạt động của người học, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn hoạt động cho học sinh (Bùi Việt Phú, Lê Quang Sơn, 2019), tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã tích lũy được để phát triển.
1.3.1.4. Tổ chức thực hiện dạy học 02 buổi/ngày
CTGDPT 2018 quy định (Bộ GD-ĐT, 2018): Cấp tiểu học “thực hiện dạy học 2 buổi/ngày, mỗi ngày bố trí không quá 07 tiết học. Cơ sở giáo dục tiểu học chưa đủ điều kiện tổ chức dạy học 02 buổi/ngày thực hiện kế hoạch giáo dục theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT”. Ở cấp tiểu học, theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, học sinh học 2.838 giờ. Mục tiêu của hoạt động dạy học 02 buổi/ngày là tăng cường giáo dục toàn diện, đặc biệt là tăng cường các hoạt động thực hành, rèn luyện thân thể, sinh hoạt văn hoá – nghệ thuật, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh; hạn chế tình trạng dạy thêm, học thêm; đáp ứng yêu cầu quản lý và giáo dục học sinh của gia đình và xã hội; góp phần nâng cao chất lượng giáo dục (Bùi Việt Phú, 2021).
1.3.1.5. Xây dựng và thực hiện nội dung giáo dục của địa phương
Ở cấp tiểu học, nội dung giáo dục của địa phương được tích hợp với Hoạt động trải nghiệm (Bộ GD-ĐT, 2018). Căn cứ nhu cầu thực tế, mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp, nội dung tích hợp giáo dục địa phương cho từng lớp trong cấp học. Ví dụ, Hà Nội có thể xây dựng các bài học về văn hóa người Tràng An, văn hóa và pháp luật về giao thông, trật tự vệ sinh đô thị,…Thành phố Hồ Chí Minh có thể xây dựng các bài học về thành phố thông minh, văn hóa của công dân thành phố thông minh,…; các tỉnh Tây Nguyên có thể xây dựng các bài học về văn hóa các dân tộc thiểu số, kinh tế cây công nghiệp,…; các tỉnh miền núi phía Bắc có thể xây dựng các bài học về văn hóa các dân tộc thiểu số…
1.3.1.6. Tổ chức hoạt động trải nghiệm
Nội dung “Hoạt động trải nghiệm tập trung vào các hoạt động khám phá bản thân, hoạt động rèn luyện, hoạt động phát triển quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình”. Hoạt động trải nghiệm ở tiểu triển khai qua bốn mạch nội dung hoạt động chính (Bộ GD-ĐT, 2018): Hoạt động hướng vào bản thân; Hoạt động hướng đến xã hội; Hoạt động hướng đến tự nhiên và Hoạt động hướng nghiệp.
1.3.1.7. Thực hiện giáo dục theo định hướng STEM
Theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT: “Giáo dục STEM: là mô hình giáo dục dựa trên cách tiếp cận liên môn, giúp học sinh áp dụng các kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn trong bối cảnh cụ thể”. Những kiến thức và kỹ năng nay được tích hợp và lồng ghép, bổ trợ lẫn nhau để giúp học sinh vừa hiểu được nguyên lý, vừa có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống thường ngày (Bộ GD-ĐT, 2019).
1.3.2. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn trường tiểu học
Trong trường tiểu học, tổ chuyên môn là một bộ phận trong cơ cấu tổ chức của nhà trường, có thể coi là một tổ chức nghề nghiệp. Tổ chuyên môn là hạt nhân trong phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các mặt hoạt động của nhà trường, trong đó trọng tâm nhất là hoạt động dạy học và giáo dục; đây cũng là quan điểm trong đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở trường tiểu học hiện nay khi thực hiện CTGDPT 2018.
1.3.3. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn trường tiểu học
Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ. Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp GVTH.
1.3.4. Đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường tiểu học
Công văn số 1315/BGDĐT-GDTH về việc hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn thực hiện Chương trình GDPT cấp Tiểu học thì giúp nhà quản lý thống nhất nội dung chỉ đạo về sinh hoạt chuyên môn; xây dựng kế hoạch tổ chức sinh hoạt chuyên môn về các nội dung tìm hiểu Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nghiên cứu bài học, xây dựng kế hoạch dạy học các môn học và hoạt động giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.
1.4. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
1.4.1. Quản lý việc tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường
Xây dựng kế hoạch là xác định được các mục tiêu, các hoạt động và nguồn lực cần thiết để đạt tới mục tiêu một cách phù hợp với tình hình thực tiễn trong khoảng thời gian đã xác định.
– Kế hoạch tổ CM giúp tổ trưởng chuyên môn chủ động, tự tin trong công tác quản lý, chỉ đạo các hoạt động của tổ chuyên môn.
– Kế hoạch tổ CM giúp hiệu trưởng nhà trường trong công tác quản lý, chỉ đạo nhà trường của hiệu trưởng, nhất là về phương diện chuyên môn nghiệp vụ; đồng thời là một trong những cơ sở cho hoạt động kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng.
*Những yêu cầu đối với việc xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn
+ Đảm bảo tính mục đích;
+ Đảm bảo tính cụ thể;
+ Đảm bảo tính khoa học;
+ Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi; Đảm bảo tính linh hoạt;
+ Đảm bảo tính dân chủ và đảm bảo tính hệ thống, nhất quán trong tổ chức nhà trường: Xây dựng kế hoạch TCM cần đảm bảo mối liên hệ tương hỗ với kế hoạch các tổ CM và bộ phận khác trong nhà trường, cùng hướng tới thực hiện kế hoạch của nhà trường.
1.4.2. Quản lý việc xây dựng kế hoạch dạy học các môn học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018
Kế hoạch dạy học các môn học, hoạt động giáo dục là kế hoạch thực hiện chương trình môn học, hoạt động giáo dục ở mỗi khối lớp đảm bảo hiệu quả theo mục tiêu, yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực được quy định trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục.
Việc xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường bảo đảm thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học linh hoạt, chủ động, hiệu quả, phù hợp với hoàn cảnh thực tế của từng địa phương, điều kiện thực hiện của mỗi nhà trường.
1.4.3. Quản lý thực hiện kế hoạch hoạt động chuyên môn của trường, của TCM
Hoạt động của tổ CM gồm nhiều nội dung, nó quyết định cho sự thành công và hoàn thành nhiệm vụ năm học một cách tốt nhất. Vì vậy, nhà trường quản lý tổ chuyên môn thông qua:
– Việc xây dựng kế hoạch (trọng tâm).
– Tổ chức, triển khai việc thực hiện kế hoạch;
Sau khi được hiệu trưởng nhà trường phê duyệt, kế hoạch TCM chính thức được đưa vào thực hiện. Để triển khai thực hiện kế hoạch, Tổ trưởng chuyên môn tổ chức, bố trí, sắp xếp mối quan hệ giữa 3 yếu tố: Việc – người – nguồn lực phù hợp với yêu cầu của từng nhiệm vụ, từng hoạt động, theo lộ trình đã được xác định.
– Chỉ đạo thực hiện kế hoạch;
– Đánh giá việc thực hiện và điều chỉnh kế hoạch.
1.4.4. Quản lý việc phân công giáo viên giảng dạy, giáo viên chủ nhiệm lớp
* Phân công giảng dạy ở các tổ chuyên môn: Để chuẩn bị cho năm học mới, việc phân công giáo viên thực hiện nhiệm vụ giảng dạy là rất quan trọng, nếu việc phân công phù hợp, đúng với năng lực chuyên môn của giáo viên sẽ là động lực thúc đẩy hoạt động dạy học có chất lượng.
* Quản lý công tác sinh hoạt của tổ chuyên môn:
Nội dung sinh hoạt tập trung giải quyết những vấn đề khó trong quá trình thực hiện chương trình, về dạy học cho phù hợp với đối tượng, về phương pháp dạy học, đổi mới đánh giá kết quả học tập của học sinh, ,…
1.4.5. Quản lý việc khai thác, sử dụng và làm đồ dùng, thiết bị dạy học
Quá trình dạy học, giáo dục cấu thành bởi nhiều thành tố có liên quan chặt chẽ và tương tác với nhau. Các thành tố cơ bản cấu thành quá trình dạy học là: Mục tiêu – Nội dung – Phương pháp – Giáo viên – Học sinh – Thiết bị giáo dục. Các yếu tố cơ bản này giúp thực hiện quá trình dạy học và mối quan hệ giữa chúng.
Thông tư 05/2019/TT-BGDĐT ngày 05 tháng 04 năm 2019 ban hành Danh mục thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1; Thông tư 43/2020/TT-BGDT ngày 03 tháng 11 năm 2020 ban hành Danh mục thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2.
1.4.6. Quản lý việc tổ chức cho giáo viên thực hiện lựa chọn sách giáo khoa, tài liệu tham khảo
Thông tư số 01/2020/TT-BGD ĐT ngày 30 tháng 01 năm 2020, thông tư hướng dẫn việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông. Theo đó, việc lựa chọn SGK sẽ do cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện, với sự tham gia của lãnh đạo nhà trường, tổ chuyên môn, đại diện GV và đại diện Ban đại diện cha mẹ HS; lựa chọn theo một quy trình cụ thể, khoa học, phù hợp với đặc điểm kinh tế – xã hội địa phương cũng như điều kiện tổ chức dạy và học.
1.4.7. Quản lý đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp
Mục đích của công tác đánh giá đội ngũ theo chuẩn là nhằm theo dõi, đánh giá sự phát triển nghề nghiệp của giáo viên và cán bộ quản lý làm căn cứ cho việc xây dựng chương trình, tài liệu và tổ chức bồi dưỡng.
1.5. Các yẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ chuyên môn TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.5.1. Yếu khách quan
1.5.2. Yếu tố chủ quan
Tiểu kết chương 1
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠTĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ KON TUM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
2.1. MÔ TẢ QUÁ TRÌNH KHẢO SÁT
2.1.1. Mục tiêu khảo sát
Quá trình khảo sát nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay, từ đó đề xuất biện pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường.
2.1.2. Nội dung khảo sát
– Khảo sát công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn đối với các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
– Khảo sát công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn đối với cán bộ quản lý các đơn vị trường tiểu học trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh KonTum.
– Khảo sát điều kiện phục vụ việc triển khai hoạt động giáo tổ chuyên môn đối với tổ trưởng chuyên môn và giáo viên các đơn vị trường tiểu học thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
2.1.3. Phương pháp khảo sát
– Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
– Quan sát hoạt động giáo dục tổ chuyên môn của các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
– Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo và triển khai thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn.
2.1.4. Kế hoạch tổ chức khảo sát
a) Đối tượng khảo sát
Số lượng mẫu khảo sát: 198 người (17 CBQL; 29 TTCM và 152 GV).
b) Thời gian và địa bàn khảo sát.
Thời gian: Từ tháng 10/2021 đến tháng 12/2021.
d) Xử lý kết quả, điều tra khảo sát
Kết quả khảo sát đánh giá về hoạt động của tổ chuyên môn và quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường tiểu học thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tim được trình bày tại các bảng dưới đây. Dùng thang đo 5 điểm-Likert Scale (1: Rất không cần thiết, 2: Không cần thiết, 3: Ít cần thiết, 4: Cần thiết, 5: Rất cần thiết). Sử dụng phương pháp thống kê mô tả (descriptives) qua phân tích điểm trung bình (M) và độ lệch chuẩn (SD), kết quả các biện pháp được đánh giá ở mức độ cao (M=4.39, SD=0.54). Mặc dù điểm Mmin là 1.0 và Mmax là 5.0, nhưng điểm trung bình không quá chênh lệch chữa các biện pháp, thấp nhất là Biện pháp 3 (M=4.14, SD=0.68) và cao nhất là Biện pháp 5 (M=4.43, SD=0.60).
2.2. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ-XÃ HỘI VÀ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO CỦA THÀNH PHỐ KON TUM
2.2.1. Tình hình kinh tế – xã hội thành phố Kon Tum
2.2.2. Tình hình Giáo dục và Đào tạo của thành phố Kon Tum
2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ KON TUM
2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV về vai trò của tổ chuyên môn ở trường tiểu học thành phố Kon Tum
2.3.2. Thực trạng việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum
2.3.3. Thực trạng đổi mới sinh hoạt chuyên môn ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ KON TUM
Để đánh giá thực trạng quản lý hoạt động TCM ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Kon Tum, chúng tôi đã khảo sát 17 CBQL, 29 TTCM và 152 GV của 07 trường Tiểu học thành phố Kon Tum với kết quả thu được như sau:
2.4.1. Thực trạng quản lý việc tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường
2.4.2. Thực trạng quản lý việc xây dựng kế hoạch dạy học các môn học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018
2.4.3. Thực trạng quản lý việc thực hiện kế hoạch hoạt động chuyên môn của trường, của tổ.
2.4.4. Thực trạng quản lý việc phân công giáo viên giảng dạy, giáo viên chủ nhiệm lớp
2.4.5. Thực trạng quản lý việc khai thác, sử dụng và làm đồ dùng, thiết bị dạy học
2.4.6. Thực trạng quản lý việc tổ chức cho giáo viên thực hiện lựa chọn sách giáo khoa, tài liệu tham khảo
2.4.7. Thực trạng quản lý đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông.
2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG
2.5.1. Điểm mạnh
Hiệu trưởng đã thực hiện triển khai xây dựng kế hoạch theo đúng các bước, hướng dẫn tổ chuyên môn và giáo viên về công tác xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn và các cá nhân. Các kế hoạch đều có mẫu hướng dẫn thực hiện chung đảm bảo sự thống nhất trong nhà trường.
Nhà trường đã thực hiện tốt công tác quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên. Công tác đổi mới phương pháp dạy học đối với tổ chuyên môn được thể hiện rõ nhất qua các kỳ hội giảng, thao giảng, nâng cao nhận thức cho giáo viên về lý luận, kiến thức kỹ năng của việc đổi mới phương pháp dạy học.
2.5.2. Điểm yếu
Công tác xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn còn mang nặng hình thức, đối phó, các chỉ tiêu xây dựng còn chưa sát với thực tế.
Nhận thức của giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực cho HS còn bộc lộ một số hạn chế.
Công tác bồi dưỡng giúp đỡ giáo viên trong tổ chuyên môn còn chưa có hiệu quả để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong tổ chuyên môn.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ dạy học của nhiều trường chỉ đáp ứng được điều kiện tối thiểu trong việc dạy- học, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới; việc triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ gặp nhiều khó khăn. Các nhà trường chưa mua sắm mới dụng cụ thiết bị dạy học vì có khó khăn trong tài chính hoặc còn chờ hướng dẫn triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới của Sở GD&ĐT để tránh gây lãng phí sau này.
TIỂU KẾT chương 2
CHƯƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ KON TUM, TỈNH KON TUM
3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu
3.1.2. Đảm bảo tính khoa học
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa
3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi
3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả
3.2. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ KON TUM ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn trường tiểu học
a. Mục đích của biện pháp
Cần nâng cao nhận thức, cho đội ngũ Cán bộ quản lý và GV về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của TCM ở trường tiểu học.
b. Nội dung biện pháp
Sự nhận thức đó được thể hiện cụ thể qua:
Đối với cán bộ quản lý nhà trường
Đối với giáo viên
c. Tổ chức thực hiện
d. Điều kiện để thực hiện
- Hiệu trưởng phải là người nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục, các quy định của ngành, đặc biệt phải nắm vững các quy định về tổ chuyên môn và quả lý hoạt động của tổ chuyên môn, phải có uy tin cao …
3.2.2. Tăng cường hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên
a. Mục tiêu của biện pháp
Giúp trang bị kiến thức, truyền thụ những kinh nghiệm, hình thành các kỹ năng hoạt động, hình thành phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, trang bị và nâng cao năng lực quản lý, năng lực chuyên môn cho TTCM, bồi dưỡng những vấn đề về lý luận và kỹ năng cơ bản để họ chủ động trong việc quản lý, điều hành hoạt động TCM có chất lượng và hiệu quả.
b.Nội dung của biện pháp
Tổ chuyên môn là tổ chức cơ sở của bộ máy hành chính nhà trường; là nơi trực tiếp quản lý, rèn luyện, bồi dưỡng giáo viên về chuyên môn, nghiệp vụ, về phẩm chất, đạo đức nhà giáo … một tập thể thu nhỏ của nhà trường, TTCM là người đứng đầu, có vai trò quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ viên; là nơi để triển khai, kiểm tra, đánh giá các mục tiêu và nội dung của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
c. Tổ chức thực hiện
Tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng lý luận chính trị, tư tưởng đạo đức, … để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM.Tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ TTCM phát huy vai trò trung tâm trong việc kết nối và huy động sức mạnh tổng hợp giữa các lực lượng để tăng cường các nguồn lực:
Tổ chức các đợt tham quan học tập để TTCM có điều kiện được giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm về công tác quản lý TCM ở các đơn vị trong và ngoài địa bàn.
Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ TTCM.
3.2.3. Tăng cường giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm giữa các tổ chuyên môn trong trường và các trường tiểu học trong thành phố
3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp
Thông qua trao đổi chuyên môn giúp cho giáo viên tự đánh giá được kiến thức, phương pháp mà đã tích lũy được, bổ sung những kiến thức chuyên môn, phương pháp giảng dạy còn hạn chế, tạo tinh thần học hỏi, ý chí vươn lên của đội ngũ giáo viên.
3.2.3.2. Nội dung và cách tiến hành
* Về hoạt động trao đổi chuyên môn giữa các tổ chuyên môn trong nhà trường
Việc trao đổi giữa các tổ chuyên môn tạo ra sự phối hợp chuyên môn bổ sung cho nhau tạo sự phát triển nhanh về đội ngũ giáo viên của các bộ môn. Nhà trường cần tổ chức thực hiện các đợi sinh hoạt chuyên đề giữa các tổ, nhóm bộ môn với các nội dung như: Trao đổi, rút kinh nghiệm về công tác giảng dạy, chủ nhiệm,…
* Về nội dung hoạt động giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm với các tổ chuyên môn trường tiểu học có chất lượng trong thành phố.
3.2.3.3. Điều kiện thực hiện
Việc giao lưu, trao đổi chuyên môn nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các trường trong thành phố.
Các nhà trường cần có kinh phí chi phục vụ cho việc giao lưu, sinh hoạt chuyên môn.
Xây dựng “Trường học kết nối”, hướng dẫn giáo viên tham gia và trao đổi chuyên môn.
3.2.4. Tăng cường việc làm đồ dùng dạy học
a. Mục tiêu của biện pháp
Quản lí TBDH là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động quản lí nhà trường, do đó từ khái niệm quản lí và quản lí nhà trường ta có thể hiểu quản lí TBDH là tác động có mục đích của chủ thể quản lí đến hệ thống TBDH để xây dựng, trang bị, bảo quản và tổ chức sử dụng có hiệu quả các thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
b.Nội dung và cách thức thực hiện
Quản lí thiết bị dạy học là làm cho tất cả các khâu, các yếu tố gắn kết với nhau, tác động qua lại lẫn nhau làm cho thiết bị dạy học phục vụ tốt nhất cho quá trình dạy học nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Chỉ đạo việc thực hiện sử dụng các thiết bị, đồ dùng dạy học theo từng bài dạy, bài thực hành trong tổ chuyên môn Có quy định về việc đưa trang thiết bị vào sử dụng trong các giờ học. Xây dựng nề nếp dạy và học theo hướng kết hợp học thông qua thực nghiệm.
Chỉ đạo cán bộ phụ trách phân loại sắp xếp thiết bị, dụng cụ dạy học một cách cẩn thận và khoa học để phục vụ tốt nhất cho GV trong việc sử dụng.
c. Điều kiện thực hiện
Tạo điều kiện cho CBQL, TTCM, cán bộ phụ trách thiết bị tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về công tác quản lí thiết bị để triển khai tốt việc sử dụng thiết bị dạy học trong nhà trường.
Cần làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, liên kết được các lực lượng giáo dục ở địa phương hỗ trợ nhà trường xây dựng cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học để đảm bảo đáp ứng nhu cầu học tập đáp ứng đổi mới căn bản toàn diện giáo dục.
3.2.5. Quản lý đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học
a.Mục tiêu của biện pháp
Nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
Góp phần làm thay đổi văn hóa ứng xử trong nhà trường: cải thiện mối quan hệ giữa Ban giám hiệu với giáo viên, giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh; tạo môi trường làm việc, dạy và học dân chủ, thân thiện cho tất cả mọi người.
b. Nội dung thực hiện biện pháp
Việc xây dựng các chuyên đề dạy học và kế hoạch dạy học bộ môn phải nhằm góp phần thực hiện mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực HS; phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng học tập của HS; được lãnh đạo nhà trường phê duyệt trước khi thực hiện và là căn cứ để thanh tra, kiểm tra.
c. Tổ chức thực hiện
– Cung cấp tài liệu:
– Hỗ trợ tổ chuyên môn xây dựng quy chế.
– Hỗ trợ về kỹ thuật và phương pháp.
Đối với đội ngũ tổ trưởng
Đối với đội ngũ giáo viên
d.Điều kiện thực hiện
Hiệu trưởng nhà trường phải có tâm huyết, nhiệt tình, nhận thức rõ về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, hướng dẫn cụ thể các nội dung, phương pháp và kĩ thuật sinh hoạt cho tổ cũng như có những biện pháp kiểm tra và trực tiếp hỗ trợ kịp thời tổ chuyên môn.
3.2.6. Thực hiện tốt việc đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp GVPT
a. Mục tiêu của biện pháp
Chuẩn nghề nghiệp GV là hệ thống các yêu cầu cơ bản về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức; kỹ năng sư phạm mà GV cần phải đạt được.
b.Nội dung và cách thức thực hiện
Bản chất của việc đánh giá GV theo chuẩn là đánh giá năng lực nghề nghiệp của GV. Đánh giá GV theo chuẩn là “ đo” mức độ đạt được về phẩm chất và năng lực của GV ở thời điểm đánh giá.
Chỉ đạo đánh giá kịp thời; thu thập đầy đủ các loại minh chứng.
Việc đánh giá phải dựa trên phẩm chất, năng lực và quá trình làm việc của nhà giáo và CBQL trong điều kiện cụ thể của từng nhà trường và địa phương.
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP
Khi triển khai các biện pháp quản lý hoạt động TCM, người quản lý phải nghiên cứu các vấn đề một cách tổng thể và vận dụng các biện pháp trên một cách đồng bộ; mức độ và hiệu quả giáo dục đạt được phụ thuộc rất nhiều vào khả năng, linh hoạt của người quản lý.
3.4. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
Thông qua khảo nghiệm nhằm khẳng định sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở các trường Tiểu học trên địa bàn thành phố Kon Tum, để từ đó hoàn thiện các biện pháp quản lí cho phù hợp với thực tiễn.
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm
Đề tài tiến hành khảo sát đánh giá về mức độ hợp lý và khả thi của các biện pháp với tổng số đối tượng tham gia là 198 người gồm: 7 hiệu trưởng; 10 phó hiệu trưởng; 29 TTCM và 152 GV.
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm
TIỂU KẾT chương 3
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
1.1. Về lý luận
Việc nghiên cứu lý luận đã định hướng và xác lập cơ sở vững chắc cho việc khảo sát thực trạng và đề ra biện pháp quản lý hoạt động TCM của Hiệu trưởng ở các trường tiểu học thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
1.2. Về thực tiễn
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đã được nghiên cứu về hoạt động tổ chuyên môn, quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học Hoàng văn Thụ, thành phố Kon Tum, luận văn đã đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học trong giai đoạn hiện nay gồm 6 biện pháp sau:
Biện pháp 1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn trường tiểu học
Biện pháp 2. Tăng cường hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên
Biện pháp 3. Phối hợp với các trường bạn tổ chức chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học hằng năm
Biện pháp 4. Tăng cường việc làm đồ dùng dạy học
Biện pháp 5. Quản lý đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học
Biện pháp 6. Thực hiện tốt việc đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp GVPT
Các biện pháp này có mối quan hệ biện chứng với nhau tạo nên một chỉnh thể thống nhất của các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Kết quả khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp cho thấy các biện pháp được đề xuất đều cấp thiết và mang tính khả thi cao.
- Đối với Sở Giáo dục – Đào tạo thành phố Đà Nẵng
Đối với Phòng giáo dục quận Liên Chiểu
Trong năm học phòng GD cần tăng cường tổ chức những đợt hội thảo về chuyên đề quản lý TCM cho HT; tổ chức tập huấn công tác chỉ đạo TCM cho các TTCM ở trường phổ thông trong quận theo bậc học.
Tham mưu với Uỷ ban nhân dân quận cũng như Sở GD &ĐT để tổ chức cho đội ngũ HT các trường tiểu học được đi tham quan, học tập kinh nghiệm quản lý tại các trường điểm, trường Chuẩn Quốc gia ở các tỉnh, thành phố tiêu biểu trong nước; đồng thời cũng tham mưu để tăng chế độ phụ cấp cho TTCM các trường .
Tham mưu với Uỷ ban nhân dân quận đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các trường tiểu học chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới PPDH ở bậc tiểu học.
Đối với các trường Tiểu học quận Liên Chiểu
HT phải thực hiện theo điều 18 TCM của Điều lệ trường tiểu học để bổ nhiệm đội ngũ TTCM có năng lực chuyên môn giỏi, có uy tín trong trường, có khả năng quản lý, chỉ đạo tốt.
Cần đổi mới hình thức đánh giá thi đua đối với tập thể, cụ thể là TCM và quan tâm hơn nữa đến quyền lợi vật chất một cách đúng mức khi đặt ra các danh hiệu thi đua.
HT cần phân định rõ ràng công việc và trách nhiệm của từng thành viên tham gia quản lý như: HT, Phó HT, TTCM;
HT cần tác động tích cực vào hoạt động của TCM cả về mặt hoạt động chuyên môn và cả về những quyền lợi, chế độ đãi ngộ, khen thưởng.
HT cũng cần tham mưu với Phòng GD quận và tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục để đầu tư thêm trang thiết bị phục vụ tốt hoạt động dạy và học;
E:\DỮ LIỆU COP CỦA CHỊ YẾN\DAI HOC DA NANG\GIAO DUC HOC\THAY HOANG DHSP\SAU BAO VE KON TUM\r.THAY PHU\TRAN THI THU THUY\TOM TAT
