Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm Xã hội huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong mọi thời kỳ, con người luôn được coi là lực lượng sản xuất chủ yếu, là nhân tố quyết định sự phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên trong lao động sản xuất cũng như trong cuộc sống hàng ngày, con người luôn phải đối mặt với các rủi ro: tai nạn, ốm đau bệnh tật, mất việc làm, tuổi già…Các rủi ro này luôn tồn tại và đe doạ cuộc sống của con người, hậu quả mà chúng gây ra là vô cùng lớn, có tác động nhiều mặt tới đời sống của con người. Vì vậy, vấn đề mà bất kỳ xã hội nào cũng quan tâm là làm thế nào để khắc phục được hậu quả của rủi ro nhằm đảm bảo cuộc sống của con người. Trong thực tế, đã có rất nhiều biện pháp được áp dụng như: phòng tránh, cứu trợ, tiết kiệm … nhưng bảo hiểm luôn được đánh giá là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất. Ở Việt Nam, Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, giữ vị trí trụ cột cơ bản và ngày càng quan trọng trong hệ thống An sinh xã hội (ASXH). Từ năm 1995, sau khi hệ thống BHXH Việt Nam được thành lập, BHXH đã chuyển sang một cơ chế quản lý mới. Đó là cơ chế quản lý theo hệ thống dọc từ trung ương đến địa phương để thực hiện tất cả các nghiệp vụ BHXH nhằm đảm bảo tốt nhất nhu cầu an toàn cho người tham gia và nhân dân trong cả nước. Cùng với sự đổi mới của nền kinh tế đất nước trong thời gian vừa qua, chính sách về BHXH cũng được điều chỉnh, thay đổi để phù hợp với sự chuyển đổi nền kinh tế đất nước, phù hợp với nguyện vọng của người lao động. Tháng 01/2007 Luật BHXH có hiệu lực thi hành, các đối tượng tham gia đóng, hưởng BHXH đã được thực hiện đến tất cả lao động làm việc trong các thành phần kinh tế và mở rộng loại hình BHXH tự nguyện, tạo nên sự bình đẳng về BHXH đối với mọi người lao động, đặc biệt việc hình thành quỹ BHXH độc lập với ngân sách nhà nước là bước chuyển đổi căn bản về sự nghiệp BHXH từ chế độ bao cấp chủ yếu dựa vào Ngân sách Nhà nước (NSNN) sang cơ chế quỹ BHXH chủ yếu dựa trên nguồn thu do người lao động (NLĐ), người sử dụng lao động (NSDLĐ) đóng góp để chi trả các chế độ BHXH, góp phần ổn định chính trị, xã hội thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Quỹ BHXH là một bộ phận cốt lõi không thể thiếu được và có thể nói nó giữ vai trò quan trọng nhất trọng hoạt động BHXH. Việc thu quỹ BHXH ảnh hưởng trực tiếp đến việc chi trả các chế độ cho NLĐ và đảm bảo sự ổn định của chính sách BHXH trong tương lai. Do vậy, quản lý thu BHXH là nhiệm vụ quan trọng của ngành BHXH. Để công tác thu BHXH đạt hiệu quả cao thì việc quản lý thu BHXH phải được tổ chức chặt chẽ, thống nhất, khoa học trong cả hệ thống, từ lập kế hoạch, phân cấp thu, quản lý tiền thu BHXH… Giai đoạn từ 2013 – 2018, BHXH huyện Sơn Hà đã đạt được nhiều kết quả và thành tích đáng khích lệ như: Số đơn vị và số người tham gia BHXH không ngừng tăng lên; trong nhiều năm liên tiếp từ một huyện có số người tham gia BHXH thấp đã vươn lên trong tốp những huyện, thành phố có số lao động tham gia BHXH lớn, hàng năm đều hoàn thành vượt mức và về đích trước thời hạn kế hoạch tỉnh giao; hạn chế thấp nhất tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài… Với những kết quả đạt được, BHXH huyện Sơn Hà góp phần ổn định chính trị, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh trên địa bàn huyện.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác thu BHXH tại huyện Sơn Hà trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ những hạn chế, thiếu sót: Tình trạng vi phạm Luật BHXH và quy trình quản lý vẫn đang diễn ra, cơ quan BHXH chưa kiểm soát được chặt chẽ đối tượng thu BHXH tình trạng nợ đọng kéo dài cũng phổ biến ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi chính đáng của số động NLĐ.

Là một cán bộ được công tác trong ngành BHXH, nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, tôi đã chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm Xã hội huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi” để làm luận văn thạc sĩ của bản thân.

1. Mục tiêu nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu một cách khoa học về quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Sơn Hà, luận văn hướng đến những mục tiêu cụ thể sau:

Về lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thu BHXH thông qua việc trình bày khái quát về hoạt động thu BHXH, nội dung công tác quản lý thu BHXH, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý thu BHXH của cơ quan BHXH, nghiên cứu kinh nghiện quản lý thu BHXH của các địa phương khác để rút ra bài học kinh nghiệm cho BHXH huyện Sơn Hà.

Về thực tiễn: luận văn phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu BHXH, chỉ ra những tồn tại và những vấn đề đặt ra hiện nay trong quản lý thu BHXH trên đại bàn huyện Sơn Hà.

Trên cơ sở phân tích, đánh giá, luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Sơn Hà và đưa ra những kiến nghị cần thiết để thực hiện giải pháp đó.

1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2. Đối tượng nghiên cứu

Những quy phạm pháp luật về BHXH liên quan đến cơ chế thu BHXH, các quy định nghiệp vụ về cơ chế thu BHXH của BHXH Việt Nam được áp dụng trên địa bàn huyện Sơn Hà.

1. Phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu các vấn đề về thu, nộp BHXH của NLĐ, NSDLĐ và cơ quan BHXH, các yếu tố ảnh hưởng đến số thu BHXH, đối tượng nộp BHXH, phương thức thu, quy trình tổ chức quản lý thu, nguyên nhân trốn tránh nộp BHXH, những biện pháp chống thất thu BHXH.

Phạm vi của đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng cơ chế thu BHXH (không nghiên cứu quỹ khám chữa bệnh, BHXH đối với NLĐ làm việc trong các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang), trên địa bàn huyện Sơn Hà trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2018.

1. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp tiếp cận thực tế quan sát, điều tra, thu tập số liệu, phương pháp xử lý tài liệu lý luận, thực tế như thống kê, so sánh, tổng hợp và phân tích số liệu.

Phương pháp dự đoán, so sánh, phân tích định hướng hoạt động để xây dựng giải pháp phù hợp

Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng dữ liệu được thu thập từ BHXH huyện Sơn Hà và các nguồn bên ngoài khác

1. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn được cấu trúc bao gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về bảo hiểm xã hội và quản lý thu bảo hiểm xã hội huyện Sơn Hà.

Chương 2: Thực trạng quản lý thu bảo hiểm xã hội tại huyện Sơn Hà giai đoạn 2013-2018.

Chương 3: Biện pháp hoàn thiện quản lý thu bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội huyện Sơn Hà.

1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI

VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN SƠN HÀ

• 1. KHÁI QUÁT VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH
     1. Khái niệm về bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”.

• • 1. Bản chất và chức năng của BHXH

Bản chất kinh tế của BHXH

Bản chất xã hội của BHXH

Bản chất pháp lý của BHXH

• • 1. Vai trò của BHXH và quỹ BHXH

+ Vai trò của BHXH:

Đối với NLĐ: BHXH góp phần ổn định tài chính cho người tham gia BHXH trước những tổn thất do rủi ro xảy ra. Trong quá trình lao động nếu NLĐ chẳng may gặp phải những rủi ro như ốm đau, tai nạn…làm họ bị gián đoạn công việc, và phải mất một khoản chi phí để tài trợ cho những tổn thất do rủi ro đó gây ra thì việc tham gia BHXH sẽ giúp họ trang trải những khoản chi phí nói trên làm giảm bớt nỗi lo cho mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp và yên tâm trong lao động sản xuất, góp phần nâng cao năng suất lao động.

Đối với NSDLĐ: Việc tham gia BHXH của NSDLĐ giúp họ trang trải những khoản chi phí không mong muốn cho những điều khoản (trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp…) ghi trong hợp đồng lao động mà NSDLĐ phải đảm bảo. Hay nó giúp chủ sử dụng lao động và NLĐ giải quyết mâu thuẫn nội tại đã tồn tại bấy lâu nay. Từ đó nó làm cho NLĐ yên tâm hơn, tin tưởng vào người chủ của mình hơn, tận tâm với công việc của mình hơn, góp phần nâng cao năng suất lao động tạo thêm lợi nhuận cho NSDLĐ.

Đối với Nhà nước và nền kinh tế xã hội: Bảo hiểm xã hội thu hút một số lượng lớn lao động nhất định của xã hội, góp phần giảm bớt tình trạng thất nghiệp cho xã hội. Đồng thời hoạt động BHXH cũng góp phần giải quyết đời sống cho bộ phận lao động làm việc trong ngành BHXH; góp phần tạo ra một bộ phận GDP của quốc gia.

Do vậy BHXH là chỗ dựa tinh thần cho mọi người, mọi tổ chức kinh tế – xã hội; giúp họ yên tâm trong cuộc sống, sinh hoạt và trong hoạt động sản xuất kinh doanh

Vai trò của BHXH trong hệ thống ASXH:

+ Quỹ bảo hiểm xã hội

• Đặc điểm quỹ bảo hiểm xã hội
  • 1. Hệ thống pháp luật và điều ước quốc tế về BHXH
  1. NỘI DUNG CỦA CÔNG TÁC THU BHXH
     1. Lập kế hoạch thu BHXH
• Xác định đối tượng tham gia BHXH
• Lập kế hoạch thu BHXH
  • 1. Tổ chức thực hiện công tác thu BHXH

– Xác định loại hình BHXH, mức đóng và tỷ lệ đóng BHXH

Mức đóng

Tỷ lệ đóng

• Tổ chức thu BHXH
  • 1. Thanh tra, kiểm tra công tác thu BHXH
  1. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU BHXH BẮT BUỘC
     1. Hệ thống thể chế, chính sách về thu BHXH

Ở mỗi thời kỳ phát triển khác nhau của nền kinh tế, với thể chế kinh tế khác nhau, thì công tác thu BHXH bắt buộc cũng khác nhau. Cụ thể, từ năm 1980 -1990 việc thu BHXH bắt buộc do Bộ Tài chính thực hiện và được tính vào khoản thu NSNN mà không có quỹ BHXH độc lập. Thời kỳ này, việc chi chế độ hưu trí, mất sức lao động và tử tuất do NSNN đảm nhiệm, được tinh trong kế hoạch chi ngân sách hàng năm. Từ sau 1995, cùng với sự phát triển kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, công tác thu BHXH bắt buộc được cải cách cho phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

• • 1. Trình độ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương

Đây là nhân tố có ảnh hưởng mạnh mẽ và trực tiếp đến công tác thu BHXH và kết quả thu BHXH bắt buộc. Thực tế cho thấy, những nơi có nguồn thu BHXH lớn là những địa phương có trình độ phát triển kinh tế – xã hội cao hơn so với nơi khác. Chẳng hạn như, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là những địa phương có nguồn thu BHXH bắt buộc rất lớn.

Chỉ khi có điều kiện về kinh tế khá, thì NLĐ mới có điều kiện, mới có ý thức tham gia BHXH bắt buộc. Chính vì vậy các nước có nền kinh tế phát triển thì BHXH của họ ngày càng phát triển theo. Ngược lại, ở các nước có nền kinh tế thấp kém, lạc hậu, thu nhập của dân trí thấp thì BHXH cũng không thể phát triển được.

1.3.3. Trình độ nhận thức và ý thức trách nhiệm của người tham gia BHXH bắt buộc

Các doanh nghiệp cần phải xác định rằng tham gia BHXH là thực hiện chính sách nhằm đảm bảo được tính ổn định nhân sự, sự ổn định này giúp doanh nghiệp mạnh dạn đề gia chiến lược sản xuất kinh doanh dài hạn, mạnh dạn ký kết hợp đồng để tăng doanh thu, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Đơn vị sử dụng lao động trích nộp BHXH theo đúng mức lương hoặc thu nhập thực tế của NLĐ sẽ ra tăng quỹ BHXH và ngược lại mức thụ hưởng các chế độ BHXH sẽ cao, bảo đảm ổn định chi phí khi NLĐ khi ốm đau, thai sản, TNLĐ – BNN hoặc thất nghiệp đặc biệt là mức lương hưu đảm bảo ổn định cuộc sống tuổi già cho họ.

Người lao động phải có hiểu biết, nhận thức sâu sắc về việc tham gia BHXH là quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm bắt buộc tham gia BHXH.

1.3.4. Năng lực tổ chức, quản lý, điều hành, thực hiện công tác thu BHXH

Đây là nhân tố phản ánh trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, điều hành, khai thác nguồn thu của cơ quan BHXH; là quá trình vận dụng, triển khai chủ trương, chính sách BHXH bắt buộc để tổ chức thực hiện vào mỗi địa phương theo những mục tiêu đã định.

Nhưng nơi nào năng lực tổ chức, điều hành công tác thu BHXH tốt, thì hiệu quả thu sẽ cao, ít có hiện tượng bỏ sót nguồn thu, thu thiếu, chây ỳ nợ đọng trong các nguồn thu. Bên cạnh đó, tổ chức bộ máy được thiết lập hoàn chỉnh, vận hành đồng bộ, từng bộ phận thực hiện tốt chức năng và quyền hạn trách nhiệm của mình thì công tác thu BHXH sẽ đạt kết quả tốt.

Nhân tố chính này thể hiện phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý, điều hành và cán bộ thu BHXH bắt buộc. Nếu đội ngũ cán bộ này có năng lực, chuyên môn vững, phẩm chất đạo đức tốt thì năng lực, tổ chức quản lý điều hành thực hiện thu BHXH bắt buộc sẽ đạt kết quả cao và ngược lại.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

Chính sách BHXH là một bộ phận quan trọng, trụ cột trong hệ thống ASXH, có tác động rất lớn vào quá trình phân phối lại thu nhập để ổn định đời sống NLĐ và thân nhân của họ. Chính vì lẽ đó BHXH cần thiết cho tất cả mọi người trong xã hội, trong thực tế ốm đau, tai nạn, rủi ro, già yếu không trừ một ai và cần được quỹ BHXH bảo đảm, thay thế, bù đắp một phần thu nhập để ổn định cuộc sống.

Chương 1 này, Luận văn đã đi sâu phân tích lý luận chung về BHXH, sự cần thiết khách quan của BHXH, khái niệm, vai trò của BHXH và cơ chế quản lý thu BHXH. Luận văn cũng đã giới thiệu chế độ BHXH của một số nước, qua đó là cơ sở để so sánh với thực trạng và đề ra các giải pháp phù hợp với thực tế công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn huyện Sơn Hà.

CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BHXH HUYỆN SƠN HÀ, TỈNH QUẢNG NGÃI

2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ BHXH TỈNH QUẢNG NGÃI VÀ BHXH HUYỆN SƠN HÀ.

• • 1. Bảo hiểm xã hội Tỉnh Quảng Ngãi

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu bộ máy tổ chức của BHXH tỉnh Quảng Ngãi

Sơ đồ 2.2. Sơ đồ BHXH huyện Sơn Hà

2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN SƠN HÀ GIAI ĐOẠN 2013 – 2018

2.2.1. Công tác lập kế hoạch thu BHXH

2.2.2. Tổ chức thực hiện công tác thu BHXH

Huyện Sơn Hà hiện tại có BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện

• Đối với NLĐ hưởng lương theo chế độ tiền lương thuộc hệ thống thang bảng lương do Nhà nước quy định thì tiền lương hàng tháng làm căn cứ thu BHXH bắt buộc là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).

2.2.3. Công tác thanh tra, kiểm tra BHXH

Ngay từ đầu năm 2018, BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố trong tỉnh tiến hành thanh tra, kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động, cơ sở khám chữa bệnh, đồng thời chủ động kiểm tra các Đại lý thu, Đại diện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH và kiểm tra nội bộ ngành BHXH. Trong năm 2018, BHXH tỉnh đã thực hiện thanh tra, kiểm tra được 283 đơn vị, đạt 132% kế hoạch cấp trên giao.

Công tác thanh tra, kiểm tra được BHXH tỉnh chú trọng và phát huy hiệu quả tích cực trong việc phát hiện tình trạng vi phạm pháp luật BHXH, BHYT tại các đơn vị;

Các chỉ tiêu đánh giá thu BHXH

Bảng 2.1. Kết quả thực hiện BHXH, BHYT, BHTN

giai đoạn 2013 – 2015

Ghi chú: Số liệu dân số hàng năm căn cứ vào niên giám thống kê của Chi cục Thống kê huyện Sơn Hà phát hành

Bảng 2.2. Tổng hợp kết quả thực hiện BHXH, BHYT, BHTN

giai đoạn 2013 – 2015

Ghi chú: Số liệu dân số hàng năm căn cứ vào niên giám thống kê của Chi cục Thống kê huyện Sơn Hà phát hành

Công tác thu và phát triển đối tượng qua các năm như sau:

Quản lý tiền thu BHXH bắt buộc

Bảng kết quả thu tại BHXH huyện Sơn Hà giai đoạn 2013 – 2018

ĐVT: 1000 đồng

Nguồn: BHXH huyện Sơn Hà

Tình hình nợ đọng BHXH từ năm 2005 đến năm 2018

ĐVT: 1000 đồng

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BHXH BẮT BUỘC TẠI BHXH HUYỆN SƠN HÀ GIAI ĐOẠN 2013 – 2018

2.3.1. Những mặt đạt được

Thứ nhất, đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH tới mọi thành phần kinh tế để phát triển quỹ BHXH

Thứ hai, làm tốt công tác thu và quản lý đối tượng tham gia BHXH

Thứ ba, ứng dụng và khai thác triệt để vai trò của công nghệ thông tin

Thứ tư, thực hiện cải cách hành chính, chuyển biến phong cách làm việc hành chính sang tác phong phục vụ

2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động thu BHXH tại huyện Sơn Hà vẫn còn tồn đọng một số hạn chế như sau:

Thứ nhất, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tuy đã được mở rộng nhưng số lao động tham gia chưa nhiều

Thứ hai, làm tốt công tác thu và quản lý đối tượng tham gia BHXH

Thứ ba, ứng dụng và khai thác triệt để vai trò của công nghệ thông tin

Thứ tư, thực hiện cải cách hành chính, chuyển biến phong cách làm việc hành chính sang tác phong phục vụ

Thứ năm, các đơn vị sản xuất kinh doanh làm ăn kém hiệu quả

Thứ sáu, BHXH huyện Sơn Hà chưa có một kế hoạch cụ thể để theo dõi phát triển đối tượng tham gia BHXH

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Ở chương này, luận văn tập trung phân tích đánh giá về công tác quản lý thu BHXH của BHXH huyện Sơn Hà, về đối tượng tham gia BHXH, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, phương thức đóng, mức đóng BHXH, phân cấp và công tác thu, nộp BHXH để thấy được những điểm bất hợp lý trong chính sách về BHXH của Nhà nước và những điểm chưa phù hợp của cơ quan thực hiện công tác quản lý thu BHXH hiện hành. Đặc biệt là thông qua việc phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu BHXH hiện tại của BHXH huyện đã tìm ra được những nguyên nhân để khắc phục, làm cơ sở cho việc đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH sau này.

CHƯƠNG 3

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN SƠN HÀ

3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP

3.1.1. Quan điểm hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH

Đổi mới hệ thống BHXH phù hợp với quan điểm, chủ trương, chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước về BHXH trong từng thời kỳ.

Thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội cho mọi người lao động theo định hướng của huyện Sơn Hà

3.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Sơn Hà

Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, Chính quyền đối với công tác BHXH, BHYT, BHTN

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Triển khai thực hiện tốt các chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN

Nâng cao chất lượng dịch vụ và vông tác thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN

Nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về BHXH, BHYT, BHTN.

3.1.3. Mục tiêu hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH

Quản lý chặt chẽ đơn vị và lao động tham gia BHXH

Đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, hạn chế thấp nhất tình trạng nợ đóng BHXH

Quản lý thu BHXH phải phù hợp và đặt trong tổng thể chung của chương trình cải cách hành chính Nhà nước

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU BHXH TẠI BHXH HUYỆN SƠN HÀ

3.2.1. Giải pháp hoàn thiện lập kế hoạch thu BHXH

Xây dựng hệ thống các đại lý thu BHXH, BHYT ở cơ sở đến nay BHXH huyện Sơn Hà mới chỉ hợp đồng với Bưu điện, đa dạng hóa hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT để mở rộng đối tượng tham gia.

Thường xuyên tổ chức đào tạo, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng tuyên truyền cho nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT trong toàn huyện.

Cơ quan BHXH đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách pháp luật BHXH tới các cấp, các ngành, tới đơn vị sử dụng lao động, tới người lao động có hiệu quả, nhằm làm chuyển biến nhận thức về tham gia BHXH là quyền lợi và trách nhiệm.

Tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, lợi ích, tính ưu việt, tính nhân đạo, cộng đồng của chính sách BHXH đến đơn vị SDLĐ và NLĐ; kịp thời tuyên truyền biểu dương những đơn vị và cá nhân thực hiện tốt chính sách BHXH cho NLĐ.

3.2.2. Giải pháp tổ chức thực hiện công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Sơn Hà.

Khai thác, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đối tượng tham gia BHYT được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng và đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình.

3.2.3. Giải pháp nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra thu BHXH

Nội dung kiểm tra quản lý thu BHXH, bao gồm:

• Kiểm tra nguồn hình thành quỹ BHXH
• Kiểm tra đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật
• Kiểm tra việc trích tiền lương, tiền công tháng của người lao động và phần trích của đơn vị đóng BHXH cho NLĐ thông qua chuyển khoản vào hệ thống Ngân hàng hoặc Kho bạc.
• Kiểm tra việc đơn vị thực hiện thanh toán các chế độ ngắn hạn cho NLĐ.
• Kiểm tra, đối chiếu công nợ BHXH và thực hiện tính lãi, phạt tiền do vi phạm pháp luật BHXH về đóng BHXH đối với NSDLĐ.
• Quy định xử phạt việc chậm nộp, vi phạm chính sách BHXH hiện nay chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe, cơ quan BHXH tổ chức thực hiện chính sách BHXH phát hiện vi phạm nhưng không có thẩm quyền xử phạt mà phải do cơ quan quản lý Nhà nước về lao động nên việc xử lý hành vi vi phạm chế độ BHXH không được thực thi kịp thời gây thất thu cho quỹ BHXH.

* Tạo lập các kênh thông tin đáng tin cậy cho công tác quản lý thu BHXH đối với các đối tượng tham gia BHXH:

– Tạo lập kênh thông tin liên thông giữa các cơ quan chức năng như phòng Kế hoạch – Tài chính, phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Thuế, Liên đoàn lao động, các ngành khác có liên quan… với hoạt động BHXH để có thể nắm bắt thông tin về các đơn vị tham gia BHXH.

– Tạo lập kênh thông tin trực tiếp giữa đơn vị BHXH với các đơn vị tham gia BHXH để theo dõi được quá trình tham gia BHXH của các đối tượng, sự thay dổi công việc của các đối tượng.

– Thiết lập kênh thông tin trực tiếp giữa BHXH và người lao động tham gia BHXH thông qua các kênh thông tin công cộng

– Thông qua mạng facebook, zalo tạo chát nhóm với các kế toán đơn vị để hướng dẫn nộp hồ sơ điều chỉnh, và giải quyết nhanh một số vướng mắc tại các đơn vị.

– Đẩy mạnh các cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa, công khai hóa các thủ tục hồ sơ, giấy tờ và các bước thực hiện, cải cách lề lối làm việc, tạo thuận lợi cho người lao động tham gia BHXH, tránh gây phiền hà, sách nhiễu cho đối tượng tham gia BHXH.

* Quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia BHXH nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu:

– Xây dựng hệ thống kiểm tra chặt chẽ đầu vào – đầu ra của đối tượng tham gia BHXH từ khi bắt đầu đóng BHXH đến khi xác nhận thu đảm bảo thu đúng – thu đủ, kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động;

– Xây dựng quy trình quản lý đơn vị và tổ chức thu BHXH đối với các đơn vị sử dụng lao động nhằm thực hiện đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra đối chiếu, thanh quyết toán với đơn vị sử dụng lao động để thu tiền nộp BHXH theo quy định.

– Thành lập một phòng lưu trữ riêng tại cơ quan để quản lý hồ sơ, dữ liệu của người lao động tham gia BHXH chặt chẽ để xử lý, quản lý, lưu trữ, cung cấp những thông tin, tài liêu, dữ liệu liên quan đến tình hình đóng BHXH của người lao động phục vụ cho yêu cầu giải quyết chế độ BHXH cho người lao động.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

Dưới sự chỉ đạo của BHXH Việt Nam, BHXH Sơn Hà đã và đang nỗ lực hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý thu BHXH, BHYT bắt buộc cho các đối tượng hưởng trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt mục tiêu ASXH ở huyện. Nhờ vậy, giai đoạn 2013 – 2018, công tác thu và quản lý thu – ở BHXH Sơn Hà đã đạt được nhiều kết quả tốt, đóng góp không nhỏ vào sự lớn mạnh và phát triển chung cả về quy mô và chất lượng phục vụ của toàn ngành BHXH.

Tuy nhiên số doanh nghiệp tham gia BHXH cho NLĐ vẫn còn thấp, chưa tương xứng với số đơn vị trên địa bàn. Mặt khác số đơn vị đã tham gia lại xảy ra tình trạng đóng thiếu, đóng không đúng thời gian quy định, do đó gây không ít khó khan cho hoạt động của quỹ BHXH, các quy định của pháp luật về công tác quản lý thu BHXH vừa thừa lại vừa thiếu; việc xử lý trách nhiệm của các bên tham gia BHXH còn chung chung, chưa rõ rang, mức xử lý vi phạm còn quá nhẹ, chưa có tác dụng răn đe và ngăn chặn các hành vi vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH của các bên tham gia.

Ở luận văn đã đưa ra những giải pháp cơ bản nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 trong đó tập trung vào các giải pháp: Hoàn thiện và nâng cao tính đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật; Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật, mở rộng đối tượng tham gia BHXH…Với đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội huyện Sơn Hà”. Hy vọng rằng với những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần hoàn thiện một bước công tác quản lý thu BHXH trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai để hoạt động BHXH ngày càng có hiệu quả.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. KẾT LUẬN

Bảo hiểm xã hội luôn là một chính sách quan trọng của mỗi Quốc gia. Ở Việt Nam, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, BHXH ngày càng khẳng định được vai trò trụ cột cơ bản nhất, có ý nghĩa quyết định nhất trong hệ thống ASXH. Trong đó, nghiệp vụ thu và chi trả BHXH luôn là hai nghiệp vụ chính, có ảnh hưởng lớn và quyết định đến toàn bộ hoạt động của hệ thống BHXH Việt Nam cũng như BHXH các tỉnh, huyện trong cả nước. Do đó, việc quản lý tốt thu – chi BHXH là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng hàng đầu đối với cơ quan BHXH các cấp, trong đó có BHXH huyện Sơn Hà.

Dưới sự chỉ đạo của BHXH Việt Nam và BHXH tỉnh Quảng Ngãi thì BHXH huyện Sơn Hà đã và đang nỗ lực hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý thu BHXH, BHYT bắt buộc cho các đối tượng hưởng trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt mục tiêu ASXH của huyện nhà. Nhờ vậy, giai đoạn 2013 – 2018, công tác thu và quản lý thu – ở BHXH huyện Sơn Hà đã đạt được nhiều kết quả tốt, đóng góp không nhỏ vào sự lớn mạnh và phát triển chung cả về quy mô và chất lượng phục vụ của toàn ngành BHXH. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, BHXH huyện Sơn Hà còn mắc phải một số tồn tại, thiếu sót cần được xem xét và khắc phục.

Ở luận văn đã đưa ra những giải pháp cơ bản nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn huyện Sơn Hà, trong đó tập trung vào các giải pháp: Hoàn thiện và nâng cao tính đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật; Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật, mở rộng đối tượng tham gia BHXH…Với đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội huyện Sơn Hà”. Hy vọng rằng với những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần hoàn thiện một bước công tác quản lý thu BHXH trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai để hoạt động BHXH ngày càng có hiệu quả.

2. KIẾN NGHỊ

2.1. Kiến nghị với cơ quan Quản lý Nhà nước

Hệ thống văn bản chỉ đạo dưới Luật phải cụ thể hóa hơn, đồng bộ hơn để tạo điều kiện đầy đủ, thuận tiện cho công tác quản lý thu BHXH. Đồng thời, khi ban hành các chính sách về kinh tế, tài chính, thuế hoặc các văn bản điều chỉnh các quan hệ kinh tế cần có các điều khoản quy định về trách nhiệm và nghĩa vụ thực hiện BHXH. Đây là chính sách rất lớn, nhạy cảm, có ảnh hưởng lâu dài.

Chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng, các tỉnh, thành phố để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về BHXH ở địa phương, gắn trách nhiệm phối hợp với cơ quan BHXH trong việc quản lý đối tượng tham gia BHXH ngay từ khi thành lập doanh nghiệp.

Trên tinh thần Chỉ thị số 15/CT-TW ngày 26/5/1997 của Bộ Chính trị về “tăng cường lãnh đạo thực hiện các chế độ BHXH” trong đó nhấn mạnh việc tập trung chỉ đạo, phát huy vai trò lãnh đạo của các tổ chức Đảng ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong việc thực hiện các chế độ BHXH đối với người lao động. Huyện ủy, UBND và HĐND huyện Sơn Hà cần phải có chiến lược phát triển về BHXH, đưa mục tiêu phát triển tham gia BHXH vào chỉ tiêu nghị quyết phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Tỉnh ủy, UBND tỉnh cần phối hợp với các trường Đại học, Cao đẳng đưa các quy định về BHXH vào chương trình đào tạo trong các trường Đại học, Cao đẳng và các trường trung học dạy nghề để học sinh, sinh viên tìm hiểu, tiếp cận với chính sách BHXH để khi làm việc dù vào bất kỳ lĩnh vực lao động nào trong Nhà nước hay ngoài quốc doanh thì người lao động đều nhận thức được trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi về BHXH của bản thân mình.

2.2. Kiến nghị với cơ quan BHXH cấp trên

• Thực tế trong năm 2018 về trước, một số cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập vận dụng Khoản 4 công văn số 2447/LĐTBXH – BHXH ngày 26/7/2011 của bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về việc hướng dẫn giải quyết vướng mắc trong thực hiện Luật BHXH; Điểm 1.3, khoản 1, điều 38 quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam và Ban hành quy định quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT đã vận dụng thực hiện chuyển xếp lương theo Nghị định số 204/2004/NĐ-CP làm căn cứ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho số lao động làm việc theo chế độ HĐLĐ theo Bộ Luật lao động ( chỉ tiêu chưa được cấp thẩm quyên phê duyệt) chưa thống nhất chuyển lại mức lương bằng tiền để đóng bảo hiểm. Đề nghị BHXH tỉnh trình BHXH Việt Nam ( Ban thu) xem xét nội dung để có sơ sở làm việc với các đơn vị xử lý vướng mắc ở địa phương, tạo thuận lợi cho việc tham gia và giải quyêt chế độ cho người lao động.
• Với khối lượng công việc ngày càng lớn, để đap ứng nhu cầu công việc đề nghị BHXH tỉnh Quảng Ngãi trang bị thêm một số trang thiết bị (như máy vi tính, máy photocopy, máy in) vì một số thiết bị hiện tại đã bị xuống cấp, cấu hình yếu không thể chạy được phần mềm của các bộ phận chuyên môn.
• Đề nghị trang bị máy phát điện cho BHXH huyện vì Sơn Hà là huyện miền núi thường xuyên xảy ra cúp điện làm ảnh hưởng đến tiến độ công việc hằng ngày của cơ quan.

LIỆN HỆ:

SĐT+ZALO: 0935568275

E:\DỮ LIỆU COP CỦA CHỊ YẾN\LUAN VAN DUY TAN\LUAN VAN DUY TAN\TRAN THI XUAN LINH\sau bao ve