luận văn phát triển nguồn nhân lực huyện

luận văn phát triển nguồn nhân lực huyện

luận văn phát triển nguồn nhân lực huyện. Ngày nay, toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế là xu thế tất yếu không thể đảo ngược và sự tác động của cuộc cách mạng khoa học – công nghệ hiện đại, đặc biệt là sự bùng nổ của công nghệ thông tin vừa có tác động tích cực, vừa là thách thức, khó khăn, đối với các nền kinh tế. Chính vì tầm quan trọng to lớn của nguồn nhân lực đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội  nên thời gian qua Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu với tình hình mới. Nguồn nhân lực huyện Phú Ninh thời gian qua đã có sự phát triển đáng kể. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn chưa đáp ứng yêu cầu trong công tác quản lý cũng như trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế. Điều này đòi hỏi huyện Phú Ninh trong thời gian đến cần phải có nguồn nhân lực đủ về số lượng và chất lượng cao là nhân tố đặc biệt quan trọng trong quản lý, điều hành và tham gia vào quá trình phát triển kinh tế. Thực tế đội ngũ cán bộ làm công quản lý trên các lĩnh vực của Huyện trong giai đoạn hiện nay đang còn nhiều bất cập, tình trạng thiếu hụt cán bộ ở huyện và một số địa bàn xã, chất lượng cán bộ chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, cơ cấu đội ngũ cán bộ chưa hợp lý, trình trạng cán bộ được đào tạo cơ bản, có hệ thống nhưng thiếu kiến thức thực tiễn và kinh nghiệm, đội ngũ cán bộ nòng cốt hiện nay của các ngành tuổi tương đối lớn, trong khi đó lực lượng kế cận còn rất mỏng, chính sách thu hút nguồn nhân lực bổ sung đội ngũ cán bộ chưa đủ sức hấp dẫn; lực lượng lao động tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn chưa qua đào tạo nghề chiếm khá cao, chiếm tỷ lệ trên 45%, chưa có những giải pháp cơ bản, có tính đột phá trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu trong điều kiện mới. Chính vì vậy, huyện Phú Ninh trong thời gian đến cần có chiến lược phát triển nguồn nhân lực phù hợp, tổ chức thực hiện một cách đúng đắn các giải pháp và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực. Xuất phát lí do trên nên tôi chọn đề tài: “ phát triển nguồn nhân lực huyện phú ninh, tỉnh Quảng Nam” làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ.

2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu

– Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đề ra ba đột phá chiến lược, đó là: “Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trọng tâm là tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng và cải cách hành chính; Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; Tập trung vào việc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục quốc dân, gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với ứng dụng khoa học – công nghệ”;

– Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành TW (khóa IX) chỉ rõ “Tăng cường giáo dục hướng nghiệp, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực của đất nước và các địa phương, vùng, miền”;

– Chỉ thị của Ban Bí thư số 37 – CT/TW ngày 06/6/2014 của Ban chấp hành Trung ương về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo nhân lực có tay nghề cao;

– Nghị quyết số 29-NQ/TW, NGÀY 29/10/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”;

– Luận văn thạc sĩ : Phát triển nguồn nhân lực hành chính tại huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, của trường Đại học Thăng Long 2016

– Luận văn thạc sĩ: Phát triển nguồn nhân lực của tỉnh Quảng Nam, Khoa học xã hội và nhân văn Đại học Đà Nẵng 2013

– Bài viết: Một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế,  tạp chí Khoa học, tập 14, số 2 (2017): 171-178.

3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục tiêu:

Trên cơ sở đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực huyện Phú Ninh trong thời gian qua; làm rõ những kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân để chỉ ra những vấn đề cấp bách cần phải thực hiện.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Luận văn cần tập trung vào những nhiệm vụ sau:

+ Hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến phát triển nguồn nhân lực.

+ Đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua.

+ Đề xuất một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực của Huyện trong thời gian tới.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu: Nguồn nhân lực của huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam

4.2. Phạm vi nghiên cứu:

Về không gian: Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến công tác phát triển nguồn nhân lực tại các cơ quan hành chính và đối tượng lao động tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn huyện Phú Ninh.

Về thời gian: Nghiên cứu nguồn nhân lực giai đoạn 2014-2018.đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2020 -2025

Nội dung: Đề tài tập trung vào đánh giá trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, công tác đào tạo và công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ cán bộ công chức hành chính của Huyện; đồng thời đánh giá số lượng và chất lượng lao động tham gia vào hoạt động kinh tế – xã hội trên địa bàn Huyện.

5. Phương pháp nghiên cứu: Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, các phương pháp chủ yếu được sử dụng trong nghiên cứu bao gồm:

– Phương pháp phân tích: Tác giả chia nhỏ từng nội dung về phát triển nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh để hiểu từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong của công tác phát triển nguồn nhân lực từ đó đánh giá ưu, khuyết điểm, đưa ra giải pháp thiết thực để phát triển nguồn nhân lực của huyện Phú Ninh.

– Phương pháp tổng hợp: Tác giả tổng hợp tình hình hoạt động phát triển nguồn nhân lực của địa phương để có những kết luận mang tính khoa học, phù hợp với lý luận, thực tiễn công tác phát triển nguồn nhân lực huyện Phú Ninh. Tỉnh Quảng Nam.

– Phương pháp so sánh: Tác giả dùng phương pháp này để làm rõ sự giống nhau và, khác nhau của vấn đề nghiên cứu trong giai đoạn 2013 – 2018 từ đó có nhận xét, đánh giá và đề xuất các giải pháp sao cho phù hợp với thực tiễn tại địa phương.

– Phương pháp diễn dịch: Diễn dịch là một phương pháp tư duy theo khuynh hướng từ tổng quát đến chi tiết , từ khái quát đến cụ thể, từ giả thiết tiền đề đến dẫn chứng, lập luận. trong đó đưa ra những quan điểm chung nhất về phát triển nguồn nhân lực huyện Phú Ninh rồi sau đó đi sâu phân tích từng nội dung.

– Phương pháp quy nạp: Ngược lại với phương pháp diễn dịch, phương pháp quy nạp đi từ một hay nhiều các minh chứng cụ thể để đi tới một kết luận nhất định, kết luận này tổng quát hóa và giải thích cho các quan sát, minh chứng về phát triển nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

Làm rỏ thêm một số vấn đề về nguồn nhân lực, chất lượng nguồn nhân lực; quan điểm của Đảng và nhà nước đối với phát triển nguồn nhân lực; đổi mới năng lực quản lý nhà nước để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong tình hình phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.Kết quả nghiên cứu có thể góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam.

7. Bố cục đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo luận văn được bố cục gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực.

Chương 2: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam.

Chương 3: Quan điểm, phương hướng và một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực tại huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2020-2025.

1.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực luận văn phát triển nguồn nhân lực huyện

Theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc:” Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống con ng­ười hiện có thực tế hoặc tiềm năng để phát triển kinh tế – xã hội trong một cộng đồng” [90, tr.3].

Theo David Begg: “Nguồn nhân lực là toàn bộ quá trình chuyên môn mà con người tích luỹ được, nó được đánh giá cao vì tiềm năng đem lại thu nhập trong tương lai. Cũng giống như nguồn lực vật chất, nguồn nhân lực là kết quả đầu tư trong quá khứ với mục đích đem lại thu nhập trong tương lai” [25, tr.282].

Theo GS.TS Phạm Minh Hạc: “Nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao động của một nước hoặc một địa phương, tức nguồn lao động được chuẩn bị (ở các mức độ khác nhau) sẵn sàng tham gia một công việc lao động nào đó, tức là những người lao động có kỹ năng (hay khả năng nói chung), bằng con đường đáp ứng được yêu cầu của cơ chế chuyển đổi cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế theo hướng CNH, HĐH”. [35, tr.269].

Theo TS. Nguyễn Hữu Dũng: “Nguồn nhân lực được xem xét dưới hai góc độ năng lực xã hội và tính năng động xã hội. Ở góc độ thứ nhất,  nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội, là bộ phận quan trọng nhất của dân số, có khả năng tạo ra giá trị vật chất và tinh thần cho xã hội. Xem xét nguồn nhân lực dưới dạng tiềm năng giúp định hướng phát triển nguồn nhân lực để đảm bảo không ngừng nâng cao năng lực xã hội của nguồn nhân lực thông qua giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khoẻ. Tuy nhiên nếu chỉ dừng lại ở dạng tiềm năng thì chưa đủ. Muốn phát huy tiềm năng đó phải chuyển nguồn nhân lực sang trạng thái động thành vốn nhân lực, tức là nâng cao tính năng động xã hội của con người thông qua các chính sách, thể chế và giải phóng triệt để tiềm năng con người. Con người với tiềm năng vô tận nếu được tự do phát triển, tự do sáng tạo và cống hiến, được trả đúng giá trị lao động thì tiềm năng vô tận đó được khai thác phát huy trở thành nguồn vốn vô cùng to lớn“ [26, tr.5].

Nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao động của một tổ chức, một địa phương, một quốc gia trong thể thống nhất hữu cơ năng lực xã hội (Thể lực, trí lực, nhân cách) và tính năng động xã hội của con người thuộc các nhóm đó, nhờ tính thống nhất mà nguồn lực con người biến thành nguồn vốn con người đáp ứng yêu cầu phát triển.

Nguồn nhân lực, theo cách tiếp cận mới, có nội hàm rộng rãi bao gồm các yếu tố cấu thành về số lượng, tri thức, khả năng nhận thức và tiếp thu kiến thức, tính năng động xã hội, sức sáng tạo, truyền thống lịch sử và văn hoá.

Khái niệm “nguồn nhân lực” (Human Resoures) đ­ược hiểu như­ khái niệm “nguồn lực con ng­ười”. Khi đư­ợc sử dụng như­ một công cụ điều hành, thực thi chiến l­ược phát triển kinh tế – xã hội, nguồn nhân lực bao gồm bộ phận dân số trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động và những ng­ười ngoài độ tuổi lao động có tham gia lao động – hay còn đ­ược gọi là nguồn lao động. Bộ phận của nguồn lao động gồm toàn bộ những người từ độ tuổi lao động trở lên có khả năng và nhu cầu lao động đư­ợc gọi là lực lượng lao động.

Các khái niệm trên cho thấy nguồn lực con ng­ười không chỉ đơn thuần là lực lư­ợng lao động đã có và sẽ có, mà còn bao gồm sức mạnh của thể chất, trí tuệ, tinh thần của các cá nhân trong một cộng đồng, một quốc gia đ­ược đem ra hoặc có khả năng đem ra sử dụng vào quá trình phát triển xã hội.

Vì vậy, có thể định nghĩa: Nguồn nhân lực là tổng thể số l­ượng và chất lượng con ng­ười với tổng hoà các tiêu chí về trí lực, thể lực và những phẩm chất đạo đức – tinh thần tạo nên năng lực mà bản thân con người và xã hội đã, đang và sẽ huy động vào quá trình lao động sáng tạo vì sự phát triển và tiến bộ xã hội.

Như­ vậy, xem xét dư­ới các góc độ khác nhau có thể có những khái niệm khác nhau về nguồn nhân lực như­ng những khái niệm này đều thống nhất nội dung cơ bản: nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội. Con ngư­ời với t­ư cách là yếu tố cấu thành lực l­ượng sản xuất giữ vị trí hàng đầu, là nguồn lực cơ bản và nguồn lực vô tận của sự phát triển không thể chỉ đư­ợc xem xét đơn thuần ở góc độ số l­ượng hay chất lượng mà là sự tổng hợp của cả số lư­ợng và chất lư­ợng; không chỉ là bộ phận dân số trong độ tuổi lao động mà là các thế hệ con ng­ười với những tiềm năng, sức mạnh trong cải tạo tự nhiên, cải tạo xã hội.

Từ các quan niệm trên có thể thấy rằng, nguồn nhân lực được hiểu theo hai nghĩa:

Theo nghĩa rộng, nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho sản xuất xã hội, cung cấp nguồn lực cho sự phát triển. Do đó, nguồn nhân lực bao gồm toàn bộ dân cư có thể phát triển bình thường.

Theo nghĩa hẹp: nguồn nhân lực là khả năng lao động của xã hội, là nguồn lực cho sự phát triển kinh tế – xã hội, bao gồm các nhóm dân cư trong độ tuổi lao động, có khả năng tham gia vào lao động, là tổng thể các yếu tố về thể lực, trí lực và kỹ năng nghề nghiệp của họ được huy động vào quá trình lao động.

1.1.2. Khái niệm phát triển nguồn nhân lực luận văn phát triển nguồn nhân lực huyện

Theo Tổ chức lao động quốc tế (ILO) cho rằng: “Phát triển nguồn nhân lực bao hàm phạm vi rộng hơn, không chỉ là sự chiếm lĩnh lành nghề hoặc vấn đề đào tạo nói chung, mà còn là sự phát triển năng lực và sử dụng năng lực đó vào việc làm có hiệu quả, cũng như thoả mãn nghề nghiệp và cuộc sống cá nhân”[78].

Hai tác giả Nadler & Nadler cho rằng phát triển nguồn nhân lực và giáo dục đào tạo là những thuật ngữ có cùng nội hàm. Hai tác giả này định nghĩa: “phát triển nguồn nhân lực là làm tăng kinh nghiệm học được trong một khoảng  thời gian xác định để tăng cơ hội nâng cao năng lực thực hiện công việc”.

Yoshihara Kunio cho rằng: “Phát triển nguồn nhân lực là các hoạt động đầu  tư nhằm tạo ra nguồn nhân lực với số lượng và chất lượng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, đồng thời đảm bảo sự phát triển của mỗi cá nhân”.

Theo G.S Phạm Minh Hạc : “Phát triển nguồn nhân lực bao gồm các mặt như đạo đức, trí tuệ, kỹ năng, tâm hồn, thể lực…, làm cho con người trở thành những người lao động có những năng lực và phẩm chất mới và cao, đáp ứng được những yêu cầu to lớn về cơ bản là tăng giá trị cho con người, trên của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước” [ 19, tr.285].

Dựa trên các cách tiếp cận trên, có thể đưa ra một khái niệm chung nhất về phát triển nguồn nhân lực là sự biến đổi tích cực về số lượng và chất lượng trên các mặt thể lực, trí lực, kỹ năng và tinh thần con người với quá  trình tạo ra những biến đổi tiến bộ về cơ cấu nhân lực phù hợp với trình độ phát triển của quốc gia đó. Có thể nói, phát triển nguồn nhân lực là quá trình gia tăng về số lượng, nâng cao chất lượng tạo ra quy mô và cơ cấu hợp lý, đồng thời sử dụng phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội trong từng  giai đoạn nhất định. Chính là quá trình thiết lập (đào tạo, bồi dưỡng) và sử dụng năng lực toàn diện của con người vì sự phát triển kinh tế, xãhội.