Hiện đại hóa nền hành chính từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bất kỳ một nhà nước nào cũng phải xây dựng một nền hành chính phù hợp với chế độ chính trị để thực thi quyền lực nhà nước và phục vụ dân. Sự thích ứng của nền hành chính với điều kiện mỗi nước là yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Hiện đại hóa nền hành chính là một đòi hỏi thường xuyên, luôn được coi là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của bất kỳ quốc gia nào bởi vì nhiệm vụ này vừa đáp ứng yêu cầu của phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, vừa tác động thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội.
Cùng với các tỉnh, thành phố trong cả nước, thành phố Đà Nẵng đang tích cực tiến hành đổi mới, hiện đại hóa nền hành chính sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương. Tuy nhiên trên thực tế vấn đề hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng nói riêng vẫn còn nhiều bất cập, vướng mắc gây không ít khó khăn cho người dân đòi hỏi phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách hơn nữa để nền hành chính thật sự là một nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiệu quả và theo hướng hiện đại phù hợp với đòi hỏi của sự phát triển. Vì vậy, việc nghiên cứu “Hiện đại hóa nền hành chính từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng” là vấn đề cần thiết có ý nghĩa lý luận và thực tiễn trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận của hiện đại hóa nền hành chính nói chung và tại thành phố Đà Nẵng nói riêng qua đó làm rõ vai trò của việc hiện đại hóa nền hành chính hiện nay đối với sự phát triển của thành phố Đà Nẵng.
Nhiệm vụ nghiên cứu: Phân tích những bất cập của nền hành chính thành phố Đà Nẵng. Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm thúc đẩy hơn nữa tiến trình hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài quá trình hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng trong thời gian qua.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu tiến trình đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng trong thời gian 2010 đến 2015.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các yêu cầu mà đề tài đặt ra, trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phương pháp luận như: Phương pháp luận nghiên cứu khoa học duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin; Phương pháp tư duy của Đảng về xây dựng nhà nước pháp quyền trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Phương pháp so sánh, phương pháp phân tích, bình luận, đánh giá; phương pháp tổng hợp, diễn giải, quy nạp…
6. Ý nghĩa của đề tài
Đề tài này là một công trình khoa học nghiên cứu, đánh giá một cách tương đối hệ thống và toàn diện về hiện đại hóa nền hành chính tại tại thành phố Đà Nẵng. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể sẽ góp phần vào việc hoàn thiện thực hiện hiện đại hóa nền hành chính đối với các tỉnh thành trong cả nước.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1. Những vấn đề lý luận về hiện đại hóa nền hành chính.
Chương 2. Thực trạng hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động hiện đại hóa nền hành chính từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HIỆN ĐẠI HÓA
NỀN HÀNH CHÍNH
1.1. Quan điểm về nền hành chính, hiện đại hóa nền hành chính
1.1.1. Quan niệm về nền hành chính
“Nền hành chính Nhà nước là một hệ thống tổ chức và định chế có chức năng thực hiện quyền hành pháp, tức là quản lý công việc hàng ngày của nhà nước” [24, tr.29].
Nền hành chính gồm các bộ phận cấu thành sau:
Thứ nhất, hệ thống thể chế hành chính bao gồm Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh và các văn bản qui phạm về tổ chức, hoạt động của hành chính nhà nước và tài phán hành chính.
Thứ hai, cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy hành chính nhà nước các cấp, các ngành phù hợp với yêu cầu thực hiện quyền hành pháp;
Thứ ba, đội ngũ cán bộ, công chức: Là những người thực thi công vụ, hoạt động trong bộ máy nhà nước và chủ yếu trong hệ thống hành chính nhà nước.
Thứ tư, tài chính công: Là các hoạt động thu chi của nhà nước để thực hiện được các mục tiêu quốc gia.
Tóm lại, có thể hiểu nền hành chính nhà nước là một bộ phận của bộ máy Nhà nước, mang tính chính trị của quyền hành pháp, thực thi quyền lực hành pháp bằng việc nghiên cứu, đề xướng, thực hiện những nhiệm vụ chính trị do cơ quan quyền lực cao nhất và cơ quan lập pháp (Quốc hội) quy định.
1.1.2. Quan niệm về hiện đại hóa nền hành chính
Theo từ điển Tiếng Việt “Hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế – xã hội từ sử dụng sức lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học – công nghệ nhằm tạo ra năng suất lao động xã hội cao”.
Phạm vi của hiện đại hóa nền hành chính bao gồm ở tất cả các lĩnh vực mà ở đó cần có sự quản lý của Nhà nước; nghĩa là trên tất các lĩnh vực kinh tế – xã hội, liên quan đến mọi đối tượng trong xã hội.
Với việc hiện đại hoá nền hành chính của Việt Nam. Các chính trị gia, các nhà quản lý và giới trí thức đều thống nhất rằng, cần phải hiện đại hoá nền hành chính nhà nước theo hướng phục vụ.
Như vậy “Hiện đại hoá nền hành chính là việc thay đổi một trạng thái, một đối tượng của nền hành chính làm cho nó có sự biến đổi phù hợp với yêu cầu khách quan của quá trình phát triển”
1.1.3. Nhận thức về hiện đại hóa nền hành chính
1.1.3.1. Các tiêu chí của nền hành chính hiện đại
Thứ nhất, nền hành chính phục vụ: Hành chính nhà nước có bổn phận phục vụ sự nghiệp phát triển cộng đồng và nhu cầu thiết yếu của công dân.
Thứ hai, nền hành chính dân chủ: Đây là tiêu chí kết hợp hài hòa giữa chỉ đạo tập trung thống nhất của cấp trên với việc mở rộng dân chủ cho cấp dưới, đảm bảo nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong nền hành chính hiện đại.
Thứ ba, nền hành chính bảo đảm quyền con người, quyền công dân: Nguồn gốc và bản chất của một nhà nước bắt nguồn từ bản chất chính trị của chế độ xã hội dưới sự lãnh đạo của một chính đảng. Dưới chế độ tư bản, Nhà nước sẽ mang bản chất tư sản, còn dưới chế xã hội do Đảng cộng sản lãnh đạo thì Nhà nước mang bản chất của giai cấp vô sản.
Thứ tư, nền hành chính chuyên nghiệp: Hoạt động hành chính của các cơ quan thực thi quyền hành pháp là một hoạt động đặc biệt và cũng tạo ra những sản phẩm đặc biệt. Điều đó được thể hiện trên cả phương diện nghệ thuật và khoa học trong quản lý nhà nước.
Thứ năm, nền hành chính đặt trong nhà nước pháp quyền: Với tư cách là công cụ thực hiện quyền lực nhà nước, nền hành chính nhà nước được tổ chức và hoạt động tuân theo những quy định pháp luật, đồng thời yêu cầu mọi công dân và tổ chức trong xã hội phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.
Thứ sáu, nền hành chính phân quyền cho địa phương: Nền hành chính nhà nước được cấu tạo gồm một hệ thống định chế tổ chức theo thứ bậc chặt chẽ và thông suốt từ Trung ương tới các địa phương, trong đó cấp dưới phục tùng cấp trên, nhận chỉ thị mệnh lệnh và chịu sự kiểm tra, giám sát của cấp trên.
1.1.3.2. Ý nghĩa của hiện đại hóa nền hành chính
Thứ nhất, đáp ứng nhu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Nhà nước pháp quyền là thiết chế của nền dân chủ, là thành quả phát triển của nhân loại. Đó là Nhà nước lấy nhân dân làm chủ thể, lấy pháp luật làm tiêu chí để quản lý xã hội. Nhận thức nói trên về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đã khiến cho cải cách hành chính nói chung và vấn đề cải cách thủ tục hành chính nói riêng xuất phát từ những tiêu chí của Nhà nước pháp quyền.
Thứ hai, khắc phục những bất cập trong thủ tục hành chính
Trong thời gian vừa Đảng và Nhà nước ta không ngừng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là từ khi triển khai Đề án 30 (tháng 7/2008), công tác cải cách thủ tục hành chính đã tạo được sự chuyển biến tích cực, đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước, được nhân dân ghi nhận.
Thứ ba, đáp ứng nhu cầu của người dân về một nền hành chính dân chủ, trong sạch, chuyên nghiệp và hiện đại
Xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hoá, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.
1.2. Nội dung, phương thức tiến hành hiện đại hóa nền hành chính
Thứ nhất, đổi mới về lề lối và phương thức làm việc
Tiếp tục hoàn thiện phương thức hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước theo hướng đề cao vai trò và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, nhanh nhạy của quản lý, điều hành hành chính; cải cách mạnh mẽ khu vực sự nghiệp, dịch vụ công theo hướng đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế quản lý và đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công.
Thứ hai, lập lại kỷ luật, kỷ cương hành chính
Không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan, đơn vị cũng như hiệu lực quản lý vi mô và vĩ mô của các cấp lãnh đạo, bên cạnh đó kỷ cương, kỷ luật hành chính còn là công cụ quản lý, điều hành vừa giúp thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ ở cơ sở vừa giữ vững chế độ thủ trưởng, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác của công tác hiện đại hóa nền hành chính trước những yêu cầu của tình hình nhiệm vụ trong thời kỳ mới – thời kỳ hội nhập và phát triển của đất nước.
Thứ ba, giảm hội họp và giấy tờ hành chính
Một nền hành chính hiện đại sẽ giảm hội họp, giấy tờ hành chính nhằm tiết kiệm thời giam, chi phí tăng năng suất phục vụ. Giảm một cách căn bản văn bản, giấy tờ hành chính trong hoạt động, đưa việc phát hành và sử dụng văn bản, giấy tờ hành chính đi vào trật tự, nề nếp, thực hiện cải cách, đơn giản hoá thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo điều hành và phục vụ nhân dân của cơ quan hành chính nhà nước.
Thứ tư, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO
Để hiện đại hóa hành chính, phải quy định rõ hơn về nguyên tắc làm việc và quan hệ phối hợp trong vận hành bộ máy hành chính nhà nước từ Chính phủ, các bộ đến UBND các cấp; về trách nhiệm của tập thể và cá nhân người đứng đầu các cơ quan hành chính, về chế độ giải quyết công việc…; hình thành cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc đổi mới phương thức điều hành và hiện đại hóa công sở trong điều kiện mới; xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, định mức về trang thiết bị làm việc, thiết kế mẫu các công sở hành chính; hệ thống quản lý chất lượng (theo ISO 9001: 2000) trong hoạt động của các cơ quan hành chính; triển khai áp dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong các cơ quan hành chính nhà nước, hình thành hệ thống thông tin điện tử của Chính phủ và tin học hóa một số thủ tục hành chính ở các địa phương nhằm đáp ứng hoạt động có hiệu quả cao nhất.
Thứ năm, tin học hóa quản lý hành chính
Việc chú trọng việc ứng dụng tin học, công nghệ thông tin vào hiện đại hóa hành chính nhà nước với mục đích là đẩy mạnh việc ứng dựng tin học vào hoạt động quản lý hành chính nhà nước trong các lĩnh vực nhằm góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền các cấp.
Thứ sáu, hiện đại hóa công sở
Để hiện đại hóa công sở nhằm đổi mới phương thức điều hành và hiện đại hoá công sở của nền hành chính cần tập trung vào một số nội dung chủ yếu như: Xây dựng văn minh công sở; Hình thành đồng bộ khuôn khổ thể chế thúc đẩy việc tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong chỉ đạo điều hành bảo đảm tính thống nhất, thông suốt của hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến cơ sở; xây dựng chế độ thanh tra, kiểm tra công vụ; chế độ trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiện đại hóa nền hành chính
Thứ nhất, yếu tố chính trị – pháp luật: Nhà nước trước hết là công cụ trong tay giai cấp thống trị để giúp giai cấp đó thực hiện các mục tiêu chính trị của mình. Do đó, mọi hoạt động của nhà nước đều không thể đi ngược lại các mục tiêu chính trị. Các quy định về sự điều tiết của nhà nước đối với xã hội cũng phải phù hợp với những định hướng chính trị trong xã hội. Chính vì vậy, những định hướng chính trị có ảnh hưởng to lớn tới toàn bộ hệ thống thể chế nhà nước nói chung và thể chế nhà nước hành chính nói riêng trong đó có quá trình hiện đại hóa nền hành chính.
Thứ hai, yếu tố kinh tế: Yếu tố kinh tế hiểu theo nghĩa rộng bao gồm tổng thể các điều kiện, hoàn cảnh về kinh tế, hệ thống chính sách kinh tế, chính sách xã hội và việc triển khai thực hiện, áp dụng chúng trong lĩnh vực xã hội. Nền kinh tế phát triển năng động, bền vững sẽ là điều kiện thuận lợi cho quá trình hiện đại hóa nền hành chính.
Thứ ba, yếu tố văn hóa – xã hội: Mỗi dân tộc trải qua quá trình hình thành và phát triển lâu dài đều có những đặc điểm truyền thống, văn hóa riêng, không giống với các dân tộc khác. Do đặc tính này mà mọi quy định để điều tiết hành vi của các đối tượng trong xã hội phải được xây dựng phù hợp với các chuẩn mực chung được thừa nhận trong truyền thống, văn hóa.
Thứ tư, yếu tố toàn cầu hóa: Ngày nay, quá trình toàn cầu hoá đang diễn ra ngày càng nhanh, mạnh và sâu sắc trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặt các quốc gia trước thách thức phân định ranh giới quản lý sao cho vừa hiệu quả, hoà nhịp được với đời sống chung của thế giới, trong khi vẫn giữ được chủ quyền của mình.
THỰC TRẠNG HIỆN ĐẠI HÓA NỀN HÀNH CHÍNH
TẠI THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
2.1. Những đặc điểm tự nhiên, kinh tế – xã hội thành phố Đà Nẵng có liên quan đến hiện đại hóa nền hành chính
Đặc điểm tự nhiên
Đà Nẵng nằm ở 15o5520″ đến 16o14’10″ vĩ tuyến bắc, 107o18’30” đến 108o20’00” kinh tuyến đông, phía bắc giáp tỉnh Thừa Thiên Huế, phía nam và tây giáp tỉnh Quảng Nam, phía đông giáp biển Đông. Với vị trí trung độ của cả nước, Đà Nẵng cách Hà Nội 765km về phía Bắc và thành phố Hồ Chí Minh 964km về phía Nam, nối vùng Tây Nguyên trù phú qua Quốc lộ 14B và là cửa ngõ ra biển của Tây Nguyên và nước bạn Lào. Các trung tâm kinh doanh – thương mại của các nước vùng Đông Nam Á và Thái Bình Dương đều nằm trong phạm vi bán kính 2000km từ thành phố Đà Nẵng.
Đặc điểm kinh tế – xã hội
Đánh giá tổng quát tình hình kinh tế – xã hội giai đoạn 2010 – 2015 cho thấy kinh tế thành phố phát triển toàn diện và đạt được tốc độ tăng trưởng cao; một số ngành, lĩnh vực đã đạt được những kết quả khá như: đầu tư phát triển, các lĩnh vực dịch vụ, tổng mức bán lẻ hàng hóa, tiêu dùng, du lịch tăng khá.
2.2. Thực trạng quy định về hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Chủ trương của Đảng, Nhà nước ta đối với hiện đại hoá nền hành chính ở nước ta tiếp tục được đề cập trong các văn kiện Hội nghị Trung ương 8 khoá VII, Hội nghị Trung ương 3 và 7 khoá VIII, trong các Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, IX, X. Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành và tổ chức thực hiện hai chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước: Chương trình Tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 – 2010 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg, ngày 17/9/2001 (đề cập 04 nội dung, gồm: Cải cách thể chế; Cải cách tổ chức bộ máy hành chính; Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức; Cải cách tài chính công).
Ngày 12/12/2011, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Theo đó, mục tiêu đến năm 2020 thành phố sẽ xây dựng bộ máy hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, đảm bảo quản lý thống nhất, thông suốt, có hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội.
2.3. Thực trạng thực hiện quy định về hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
2.3.1. Khái quát quá trình hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Trong những năm qua, thành phố Đà Nẵng thực hiện hiện đại hóa nền hành chính một cách đồng bộ trên các lĩnh vực thể chế và thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, cải cách hành chính công và hiện đại hóa nền hành chính…Nâng cao chất lượng hoạt động của công chức, chất lượng cung ứng dịch vụ công đến công dân và tổ chức qua cơ chế một cửa, một cửa liên thông là những mục tiêu chính trong Chương trình Cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020 của thành phố Đà Nẵng.
Ngày 15/8/2014, UBND thành phố ban hành Quyết định số 5885/QĐ-UBND về việc xác thực và sử dụng hồ sơ điện tử của công dân, cán bộ, công chức viên chức trong việc thực hiện các giao dịch hành chính tại các đơn vị cung cấp thủ tục hành chính trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Từ tháng 8/2011, mô hình đánh giá kết quả làm việc dành cho công chức đã được nghiên cứu, thí điểm và áp dụng tại thành phố Đà Nẵng. Kết quả làm việc được đánh giá gắn với vị trí việc làm theo phương pháp quản trị theo mục tiêu (MBO) và 360 độ. Thành phố cũng từng bước cơ cấu hợp lý số lượng cán bộ, công chức, viên chức đạt chuẩn trình độ và năng lực thi hành công vụ theo vị trí chức danh. Nhiều cơ chế đột phá như thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, cơ chế đề bạt, bổ nhiệm cạnh tranh vào các chức vụ lãnh đạo, quản lý… đã được áp dụng. Ngày 02/8/2012, thành phố đã ban hành Quyết định số 6211/QĐ-UBND về thi tuyển chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp. Từ 2006-2014, đã có 362 ứng viên dự thi và 111 ứng viên trúng tuyển [30, tr.9].
2.3.2. Tình hình thực hiện quy định về hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Thứ nhất, đổi mới về lề lối và phương thức làm việc
Thời gian qua, công tác cải cách hành chính, cải tiến lề lối làm việc, chấn chỉnh, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nhất là công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ, công việc của tổ chức và công dân tại các địa phương, đơn vị trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đã đạt được có kết quả tích cực trên nhiều mặt.
Thứ hai, lập lại kỷ luật, kỷ cương hành chính
Nhằm tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao ý thức trách nhiệm, tinh thần, thái độ, chất lượng phục vụ nhân dân, xây dựng đội ngũ CBCCVC đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trong thời gian tới, ngày 06/11/2013, Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng đã ban hành Chỉ thị 29-CT/TU yêu cầu các cấp ủy Đảng, Chính quyền, các ban ngành, Mặt trận và các đoàn thể chính trị – xã hội thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nội dung theo tinh thần 5 xây: “Trách nhiệm”, “Chuyên nghiệp”, “Trung thực”, Kỷ cương”; “Gương mẫu” và 3 chống các biểu hiện: “Quan liêu”, “Tiêu cực”, “Bệnh hình thức”.
Thứ ba, giảm hội họp và giấy tờ hành chính
Thông qua hệ thống mail nội bộ của thành phố việc chuyển công văn, giấy tờ trở nên đơn giảm và tiết kiệm nhiều qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, công tác văn thư và quản lý văn bản, giấy tờ hành chính trong hoạt động của các đơn vị, đưa việc phát hành và sử dụng văn bản hành chính từng bước đi vào nề nếp, thực hiện cải cách, đơn giản hoá các thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo điều hành và phục vụ nhân dân.
Thứ tư, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO
Nhìn chung, quá trình triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng TCVN ISO 9000-2008 vào các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, thành phố Đà Nẵng đã đạt được những kết quả nhất định. Thông qua áp dụng ISO, các đơn vị của thành phố có cơ hội rà soát, chuẩn hoá quy trình, thủ tục hành chính về trình tự, thời gian, trách nhiệm thực hiện công việc; làm rõ trách nhiệm từng công đoạn đồng thời tăng cường sự phối hợp trong xử lý công việc; mọi sai sót được nhanh chóng phát hiện và khắc phục; cải tiến việc quản lý tài liệu, hồ sơ; xây dựng phong cách, môi trường làm việc khoa học…, hiệu quả và chất lượng công việc được nâng cao là điều dễ dàng nhận thấy.
Thứ năm, tin học hóa quản lý hành chính
Đà Nẵng đã có những thành tựu và kết quả rất đáng ghi nhận về triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm hiện đại hóa nền hành chính. Hạ tầng công nghệ thông tin trực tuyến được xác định là nền tảng cơ bản của Hệ thống với trang thiết bị được thành phố đầu tư trang bị tại từng sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, phường, xã với tỷ lệ trang bị máy tính đã đạt trên 1 máy tính/1 CBCCVC. Mạng đô thị thành phố (Mạng LAN) được xây dựng với chiều dài gần 300km cáp quang ngầm, băng thông mạng trục đạt tốc độ 20Gbps, kết nối 95 cơ quan nhà nước, từ UBND thành phố đến các sở, ban, ngành, quận huyện, xã, phường.
Thứ sáu, hiện đại hóa công sở
Thời gian qua thành phố Đà Nẵng đã chỉ đạo quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ thực hiện sắp xếp lại nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, đặc biệt rà soát lại hệ thống công sở các cơ quan hành chính nhà nước thuộc các sở, ban ngành. Đối với các quận huyện trên địa bàn thành phố có hệ thống công sở còn nằm rải rác, chưa đủ điều kiện làm việc và chất lượng công sở bị xuống cấp thì chủ động sắp xếp, cải thiện điều kiện làm việc cho cán bộ, công chức. Đối với các địa phương có đủ điều kiện thì xây dựng phương án và báo cáo Chủ tịch UBND thành phố xem xét về chủ trương đầu tư xây dựng khu hành chính tập trung.
2.3.3. Những ưu điểm, hạn chế và bất cập trong quá trình thực hiện hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Những ưu điểm trong quá trình thực hiện hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Việc đẩy mạnh cải cách thể chế, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin và mạnh dạn thí điểm, triển khai những mô hình có tính đột phá trong quá trình hiện đại hoá nền hành chính trong thời gian qua tại Đà Nẵng đã góp phần xây dựng một bộ máy hành chính chuyên nghiệp và hiện đại; tạo chuyển biến tích cực, rõ nét, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của bộ máy chính quyền địa phương.
Theo định hướng của thành phố mục tiêu cải cách hành chính đến năm 2020 là, xây dựng được một nền hành chính trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phục vụ người dân, doanh nghiệp và xã hội.
Những hạn chế, bất cập trong quá trình hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Một là, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trên toàn thành phố không ngừng được nâng cao, thể hiện qua mặt bằng chung về trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức.
Hai là, các kết quả bước đầu trong việc áp dụng công nghệ thông tin vào nền hành chính của thành phố là tương đối tốt, tuy nhiên hiệu quả chưa cao, nhiều phần mềm còn nhiều bất cập, chưa được khai thác triệt để.
Ba là, việc cải cách nền hành chính thành phố đã được áp dụng, tuy nhiên đời sống của CBCC vẫn chưa được cải thiện đáng kể trong thời gian qua.
Bốn là, một số quy phạm chưa được các cơ quan trung ương hoàn thiện, chưa thực hiện đồng bộ từ trên xuống, làm cho địa phương lúng túng.
Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập trong quá trình hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Một là, sự chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành còn thiếu tập trung, chưa đồng bộ.
Hai là, trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức còn bất cập, kỹ năng hành chính còn yếu, lề lối, phong cách làm việc chậm đổi mới, còn ảnh hưởng bởi cơ chế bao cấp.
Ba là, chưa làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính của các ngành, các địa phương, chưa sơ kết rút kinh nghiệm để xây dựng mô hình hợp lý và nhân rộng trên địa bàn.
Bốn là, cải cách thủ tục hành chính có tiến bộ nhưng còn chậm, kết quả chưa nhiều, mô hình “một cửa” mới làm thí điểm ở một số ít cơ quan, lĩnh vực.
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG HIỆN ĐẠI HÓA NỀN HÀNH CHÍNH
TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
3.1. Nhu cầu nâng cao hiệu quả hiện đại hóa nền hành chính từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng
Thứ nhất, xuất phát từ sự phát triển kinh tế của thành phố Đà Nẵng: sau một thời gian đổi mới, nền kinh tế của thành phố Đà Nẵng đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Thứ hai, xuất phát từ những bất cập của nền hành chính thành phố Đà Nẵng: Thủ tục điều hành nặng nề, gây phiền hà cho dân. Chế độ công vụ không rõ ràng, cán bộ, công chức có nhiều người sách nhiễu dân, lãng phí và tham nhũng.
Thứ ba, xuất phát từ quá trình đổi mới đi lên của thành phố Đà Nẵng cũng là quá trình hội nhập kinh tế thế giới.
3.2. Định hướng trong công tác hiện đại hoá nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng
Thứ nhất, nâng cao hiệu quả hiện đại hóa nền hành chính nhà nước từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng phải trên cơ sở quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng và chiến lược hiện đại hóa nền hành chính của Nhà nước.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả hiện đại hóa nền hành chính nhà nước từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng phải trên cơ sở sửa đổi, bổ sung, phát triển những quy định hiện hành.
Thứ ba, nâng cao hiệu quả hiện đại hóa nền hành chính nhà nước từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng phải tính đến đặc thù của thành phố Đà Nẵng.
Nằm trong vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung, thành phố Đà Nẵng là một trong những địa phương có quá trình đô thị hóa – công nghiệp hóa phát triển mạnh của Việt Nam. Bên cạnh những thành tựu trong phát triển kinh tế – xã hội đã đạt được, trong những năm qua thành phố Đà Nẵng đang phải đương đầu với những vấn đề bức xúc đỏi hỏi phải xây dựng một nền hành chính trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu phát triển của thành phố.
3.3. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hiện đại hoá nền hành chính từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng
3.3.1. Nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy. Chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức và thực hiện hiện đại hóa nền hành chính
Tiếp tục nâng cao nhận thức và đổi mới tư duy về hiện đại hoá nền hành chính thành phố. Hiện đại hoá nền hành chính thành phố là xu thế tất yếu và đòi hỏi cấp thiết trong quá trình phát triển của thành phố. Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, vai trò quản lý của nhà nước ngày càng bộc lộ rõ nét và việc xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp theo hướng phục vụ, đáp ứng cao nhất yêu cầu của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội trở thành một đòi hỏi và là một thách thức lớn không chỉ của thành phố Đà Nẵng.
3.3.2. Tăng cường về ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả hiện đại hóa nền hành chính
Một là, tiếp tục xây dựng và củng cố kết cấu hạ tầng thông tin để đẩy mạnh tin học hoá các hoạt động quản lý hành chính của thành phố.
– Củng cố và kiện toàn hạ tầng cơ sở thông tin, viễn thông, Internet, mạng truyền số liệu quốc gia để tạo hạ tầng cho chính phủ điện tử, quá trình số hoá thông tin, chuẩn dữ liệu, thúc đẩy sự liên thông và tích hợp thông tin giữa các cơ quan nhà nước.
– Xây dựng các hệ thống tin học hoá quản lý hành chính nhà nước, phục vụ trực tiếp công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo thành phố.
– Tiếp tục xây dựng “Mạng nội bộ thành phố”, các mạng nội bộ, các mạng liên kết giữa quận huyện, xã phường và các sở ban ngành;
– Thiết lập các mạng thông tin có năng suất cao và hiệu quả, bảo đảm an toàn – an ninh thông tin và độ tin cậy cao, có biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân và tổ chức.
– Thường xuyên nâng cấp các công cụ kiểm toán và đánh giá;
– Xây dựng môi trường văn phòng phù hợp với việc đẩy mạnh tin học hoá hành chính.
– Đẩy mạnh tin học hoá quản lý hành chính phù hợp với tiến độ tin học hoá trong toàn thành phố thông qua mạng nội bộ, xây dựng thành phố điện tử.
Hai là, đẩy mạnh xây dựng thành phố điện tử: Thành phố điện tử thực sự làm cho hiện đại hoá nền hành chính thành phố Đà Nẵng trở nên thân thiện hơn, cởi mở và gần gũi với dân.
– Trước hết, các hoạt động áp dụng, sản xuất, cung cấp thông tin trong khu vực quản lý nhà nước là rất lớn và đa chiều.
– Triển khai rộng khắp việc ứng dụng cổng thông tin thực chất và hiệu quả trong việc thực hiện mô hình một cửa, một dấu tại tất cả các cơ quan công quyền.
– Tăng cường các biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong cung cấp thông tin của thành phố.
– Xây dựng các mạng lưới ứng dụng cho các giao dịch với dân, đồng thời nâng cấp các chức năng và mối liên kết các mạng lưới (hay hệ thống) dịch vụ công tương ứng.
– Nâng cao khả năng quản lý hệ thống và thực hiện việc trao đổi tài liệu điện tử một cách thường xuyên và rộng khắp.
– Tăng cường chia sẻ thông tin để khai thác tốt nhất nguồn tài nguyên thông tin nhằm phục vụ tất cả các hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
– Nâng cao hiệu quả quản lý hành chính nhà nước bằng việc thường xuyên nâng cấp và sử dụng hợp lý kết cấu hạ tầng thông tin.
3.3.3. Tăng cường đào tạo cán bộ đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính
Để có được đội ngũ cán bộ đáp ứng được yêu cầu đó, thành phố cần có những giải pháp tích cực và đồng bộ về vấn đề đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thông tin trong thời gian tới cụ thể.
Thứ nhất, đối với việc đào tạo nguồn nhân lực phục vụ hiện đại hóa nền hành chính
Trước hết, cần xây dựng kế hoạch tổng thể về đào tạo cán bộ cấp đại học và sau đại học kèm theo lộ trình khả thi trong từng giai đoạn (về số lượng đào tạo mỗi cấp, về chương trình, nội dung, giáo trình, về đội ngũ giảng viên, về đào tạo cả trong nước và nước ngoài…). Cố gắng phấn đấu để có thể đào tạo bậc tiến sĩ chuyên ngành ở trong nước. Đồng thời cần đổi mới nội dung, chương trình đào tạo ngành theo hướng hiện đại, gắn với công nghệ, đáp ứng yêu cầu CHUẨN HOÁ, HỘI NHẬP, PHÁT TRIỂN.
Thứ hai, đối với công tác bồi dưỡng, đào tạo lại
Nét đặc trưng của thế kỷ mới là con người phải học tập suốt đời mới không bị lạc hậu với sự phát triển của thực tiễn. Cần phân loại đối tượng đào tạo, bồi dưỡng với chương trình, nội dung bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng đáp ứng yêu cầu thực tiễn, với xu thể phát triển của hoạt động của nền hành chính và đáp ứng đòi hỏi của công cuộc hiện đại hoá nền hành chính nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng.
3.3.4. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện hiện đại hoá nền hành chính.
Đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra tình hình triển khai, thực hiện việc hiện đại hóa nền hành chính tại các cơ quan hành chính nhà nước của thành phố, thường xuyên tập huấn nhằm nâng cao mức độ thành thạo của người dùng cũng như đảm bảo hiệu quả của việc đầu tư ứng dụng công nghệ trong quản lý hành chính, không để xảy ra tình trạng đầu tư mà không sử dụng, dẫn đến lãng phí nguồn lực. Trong tiến trình cải cách và hiện đại hoá hành chính cần lưu ý quán triệt tăng cường sự lãnh đạo của Đảng. Các cơ quan chức năng tham mưu cho cấp ủy đảng cùng cấp các chủ trương, biện pháp, chương trình cụ thể để đẩy mạnh hiện đại hóa nền hành chính, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện thủ tục hành chính, đề cao trách nhiệm người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước trước cấp ủy đảng.
3.3.5. Cải cách chính sách tiền lương nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực hiện công vụ có chất lượng và hiệu quả cao
Thành phố Đà Nẵng muốn xây dựng một nền hành chính hiện đại, phục vụ nhân dân một cách hiệu quả trước kết phải có những chính sách đặc thù đối với đội ngũ cán bộ công chức phục vụ nền hành chính trong giai đoạn hiện nay muốn vậy trước hêt thành phố phải xây dựng hệ thống công vụ chuyên nghiệp, hiện đại, bảo đảm yêu cầu hội nhập quốc tế, làm cơ sở cho việc cải cách cơ bản tiền lương công chức.
Để có cơ sở trả lương đúng cho cán bộ, công chức phục vụ nền hành chính thành phố cần đẩy mạnh công tác xã hội hóa các dịch vụ công, nhằm giảm bớt quỹ tiền lương viên chức từ ngân sách nhà nước. Sắp xếp lại bộ máy tổ chức, xác định rõ những người là công chức để trả lương cho đúng. Tuy nhiên, không thể tránh khỏi sự dôi dư một số người, do vậy phải có cơ chế, chính sách phù hợp để thu xếp việc làm ổn định cho họ.
Muốn vậy thành phố phải thực hiện quyết liệt một số nội dung sau:
Thứ nhất, đẩy mạnh việc thực hiện các quy định của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, tiến hành đưa ra khỏi diện công chức những người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, kinh tế, dịch vụ công; xã hội hóa một số lĩnh vực dịch vụ như: Y tế, giáo dục, khoa học và hoạt động văn hóa, thể thao,… gắn liền với đổi mới cơ chế tiền lương, nâng cao thu nhập của những người làm việc trong các lĩnh vực này, một mặt gắn với nâng cao kết quả và chất lượng hoạt động sự nghiệp, mặt khác, tạo điều kiện nâng cao tiền lương cho đội ngũ cán bộ, công chức.
Thứ hai, khoán biên chế và khoán chi hành chính hằng năm để khuyến khích việc giảm biên chế và tiết kiệm chi phí hành chính.
Thứ ba, xác định rõ những vị trí việc làm cụ thể, hạn mức biên chế của từng cơ quan, đơn vị; sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức sao cho phù hợp với thực tế yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.
Thứ tư, thành phố Đà Nẵng tiếp tục có chính sách để khuyến khích, tạo thuận lợi cho những cán bộ, công chức dôi dư từ thực hiện xác định vị trí việc làm, sắp xếp lại bộ máy cơ quan hành chính; người không tái cử nhưng chưa đến tuổi nghỉ hưu, không bố trí được vào vị trí công tác mới; cán bộ, công chức chưa đạt trình độ chuẩn theo quy định của vị trí công việc đang đảm nhận nhưng không có vị trí công tác khác phù hợp để bố trí; những người không hoàn thành nhiệm vụ được giao trong nhiều năm liền do năng lực chuyên môn, nghiệp vụ yếu kém hoặc sức khoẻ không bảo đảm hoặc do thiếu tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức, kỷ luật kém.
Kết quả nghiên cứu đề tài luận văn là cơ sở cho tác giả rút ra một số kết luận sau:
Thứ nhất, thành phố Đà Nẵng cần phải phải xây dựng lại kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin cho phù hợp với xu hướng phát triển của công nghệ thông tin (kiến trúc phần mềm tổng thể, web hóa, tích hợp dịch vụ) và cụ thể hóa bằng các chương trình hành động. Công nghệ thông tin đang nhanh chóng trở thành một động lực sống còn trong việc tạo ra tăng trưởng kinh tế thế giới… Do đó, thành phố Đà Nẵng phải bảo đảm rằng công nghệ thông tin phục vụ cho các mục đích mang tính hỗ trợ lẫn nhau như tạo ra tăng trưởng kinh tế bền vững, khuyến khích phúc lợi xã hội, thúc đẩy liên kết xã hội, huy động mọi tiềm năng của xã hội để củng cố dân chủ, tăng tính minh bạch trong trách nhiệm quản lý nhà nước.
Thứ hai, thành phố Đà Nẵng cần tăng cường đào tạo cán bộ đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính. Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức viên chức, coi đây vừa là mục tiêu vừa là động lực của hiện đại hóa nền hành chính. Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức, hoàn thiện các quy định về chức danh, tiêu chuẩn của từng vị trí việc làm để làm cơ sở cho tinh giản tổ chức và biên chế. Tập trung triển khai tốt Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động công vụ. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức bằng các hình thức phù hợp, có hiệu quả. Quy định rõ và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu. Có chính sách đãi ngộ, động viên, khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành tốt nhiệm vụ và có cơ chế loại bỏ, bãi miễn những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm kỷ luật.
Năng lực Cán bộ là một trong những yếu tố cấu thành một nền hành chính hiện đại của thành phố, là nguồn lực tổ chức, triển khai và thúc đẩy sự phát triển của nền hành chính hiện đại nói chung và của mỗi cơ quan, tổ chức nói riêng. Do vậy, vấn đề đào tạo đội ngũ cán bộ là một việc làm cần thiết, cấp bách và không thể tách rời trong toàn bộ chiến lược xây dựng nguồn lực nhằm đáp ứng cho quá trình hiện đại hoá nền hành chính. Song song với đào tạo cán bộ thành phố Đà Nẵng cần phải cải cách chính sách tiền lương nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực hiện công vụ có chất lượng và hiệu quả cao.
Thứ ba, Mục đích của hiện đại hoá nền hành chính thành phố Đà Nẵng là nâng cao hiệu suất hoạt động hành chính, thích ứng với những thay đổi, thu hút đầu tư để phát triển kinh tế xã hội theo hướng hiện đại. Vì vậy, nếu thành phố Đà Nẵng không kịp thời đổi mới, nâng cao hiện đại hóa nền hành chính cho phù hợp thì nhịp độ và chất lượng của sự nghiệp phát triển đều bị ảnh hưởng và phải đối mặt với sự phát triển trì trệ ở hiện tại và trong tương lai.
Thứ tư, hiện tại và trong tương lai thành phố Đà Nẵng đứng trước thách thức của hội nhập, phát triển thì nền hành chính luôn phải được chú trọng tiến hành hiện đại hoá để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Vì vậy hiện đại hoá, đổi mới nền hành chính thành phố Đà Nẵng cần luôn chú trọng.
Hiện đại hóa nền hành chính là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, là một trong ba đột phá chiến lược, quyết định tới sự thành công của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, giám sát của người dân, DN và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, chắc chắn rằng công cuộc hiện đại hóa nền hành chính tại thành phố Đà Nẵng sẽ có bước đột phá trong thời gian tới, tăng cường hiệu lực, hiệu quả QLNN, huy động được mọi nguồn lực cho phát triển, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, đưa đất thành phố Đà Nẵng phát triển nhanh bền vững, bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và DN. Tin tưởng rằng với sự nhận thức lại, với cách tiếp cận, bước đi đúng đắn, cùng ý chí và quyết tâm hiện đại hoá nền hành chính, với những bài học kinh nghiệm, Thành phố Đà Nẵng sẽ gặt hái những thành công từ việc hiện đại hoá nền hành chính.
E:\DỮ LIỆU COP CỦA CHỊ YẾN\LUAN VAN VIEN HAN LAM\LUAT HINH SU DOT 2\CUA THUONG\NGUYEN BA AN\sau bao ve
